U Thant Kimdir?

Doğum tarihi: 22 Ocak 1909, Pantanaw, Myanmar (Burma)

Ölüm tarihi ve yeri: 25 Kasım 1974 New York, ABD

U Thant Kimdir ?

U Thant, 22 Ocak 1909’da Burma, Pantanaw’da Po Hnit ve eşi Nan Thaung’un çocuğu olarak dünyaya geldi. Thant’ın eğitimli bir adam olan babası, Burmese Research Society’nin ve ‘The Sun’ gazetesinin kuruluşunda yer alan kişilerden biriydi. Thant’ın üç küçük kardeşi vardı, hepsi erkek kardeş.

Pantanaw’da bulunan Ulusal Liseye gitti ve sınıf arkadaşları tarafından ‘Filozof’ lakaplı çalışkan, düşünceli bir öğrenci olarak biliniyordu. Henüz 14 yaşındayken babasını kaybetmiş ve bu süre zarfında tüm aile maddi sıkıntıya katlanmak zorunda kalmıştır.

Ailesinin o zamanki mali durumunu göz önünde bulundurarak, üniversitede tam teşekküllü dört yıllık bir kursa gidemeyeceğini düşündü ve bu nedenle 1926’da bir öğretmenlik sertifikası kursu için Rangoon Üniversitesi’ne kaydoldu.

Üniversitede Thant, daha sonra ülkenin Başbakanı olacak olan U Nu ile arkadaş oldu. İki yıl sonra kursunu tamamladı ve Pantanaw’ına döndü ve Ulusal Lisede öğretmenliğe başladı.

Ulusal Lisede bir süre öğretmenlik yaptıktan sonra U Thant, 1931’de Tüm Burma Öğretmenlik Sınavına girdi ve birinci oldu. 25 yaşına geldiğinde okulun müdürü oldu. Bu dönemde gazetelerin yanı sıra çeşitli süreli yayınlara da katkıda bulundu.

1942’de Burma’nın Japonya tarafından işgal edilmesinin ardından, Japonlar tarafından kurulan eğitimin yeniden düzenlenmesi komitesinin sekreterliğine atandı, ancak Japonca’yı müfredatın zorunlu bir parçası haline getirme hamlesinden bir yıl sonra istifa etti. Ulusal Liseye geri döndü ve dört yıl müdür olarak kaldı.

1947’de arkadaşı U Nu’nun yardımıyla basın müdürü sıfatıyla devlet hizmetine girdi ve ertesi yıl Burma’nın bağımsızlığından sonra yayın müdürü olarak atandı. Daha sonra Enformasyon Bakanlığı’nda Sekreter oldu.

1951’de Burma Başbakanı U Nu onu başbakanın sekreteri olarak atadı. Bu pozisyonda altı yıl görev yaptı ve politika oluşturmasına yardımcı olduğu ve konuşmalarını yazdığı için başbakana en yakın kişiydi. Bu dönemde Thant, küresel konferanslara da katıldı.

1957’de Burma’nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi olarak atandı ve 1961’e kadar bu sıfatla görev yaptı. Bu süre zarfında Cezayir’in bağımsızlığı için yapılan müzakerelerde aktif olarak yer aldı ve aynı zamanda BM Kongo Komisyonu Başkanı olarak görev yaptı. 1959’da BM Genel Kurulu’nun başkan yardımcılığına getirildi.

3 Kasım 1961’de, o zamanki BM Genel Sekreteri Dag Hammarskjold’un ölümünün ardından önde gelen üyelerin bir sonuca varamaması üzerine BM Genel Sekreteri vekili olarak atandı.

30 Kasım 1962’de Genel Kurul tarafından oybirliğiyle 3 Kasım 1966’ya kadar genel sekreter olarak atandı. İlk döneminde Küba Füze Krizi’nin yayılması için ABD ile SSCB arasında arabuluculuk yaptı ve ayrıca Kongo’da patlak veren ayrılıkçı huzursuzluğun sona ermesine yardımcı oldu.

2 Aralık 1966’da BM Genel Sekreteri olarak yeniden seçildi ve beş yıllık görev süresi, BM Kalkınma Programı, BM Çevre Programı, BM Üniversitesi ve Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı gibi kilit BM programlarını kurduğunu gördü.

Mısır Devlet Başkanı Nasır’ın talebi üzerine Sina’daki BM birliklerinin geri çekilmesi emrini vermesiyle ABD ile ilişkileri bozuldu. Ek olarak, Vietnam Savaşı ile ilgili Amerikan politikalarına yönelik eleştirisi bir tartışma konusuydu.

31 Aralık 1971’de BM Genel Sekreterliği görevinden emekli oldu ve üçüncü dönem için yeniden seçilme talebinde bulunmadı. Daha sonra, kıdemli bir araştırmacı olarak Adlai Stevenson Uluslararası İlişkiler Enstitüsü’ne katıldı ve son günlerini Bronx, Riverdale’de geçirdi.

Bir diplomat olarak kariyerindeki en önemli işi, 1962 Küba Füze Krizi’ni dağıtmak için ABD ile Rusya arasında arabuluculuk yapmaktı. Bu, bir nükleer savaşın önlenmesine yardımcı oldu.

U Thant, ödülleri kabul etmekten hoşlanmayan biriydi; 1961’de U Nu hükümeti tarafından kendisine verilen Burma’nın ikinci en yüksek onurunu kabul etmeyi reddetti.

Hayatında iki ödül aldı: 1965’te Jawaharlal Nehru Uluslararası Anlayış Ödülü ve 1972’de Gandhi Barış Ödülü.

U Thant, Daw Thein Tin ile evlendi ve çiftin üç çocuğu oldu; Maung Bo ve Tin Maung Thant adında iki oğlu ve Aye Aye Thant adında bir kızı. Bir de evlatlık oğlu vardı.

25 Kasım 1974’te New York’ta akciğer kanserinden öldü.