Fuad Şehab Kimdir ?

Doğum tarihi: 19 Mart 1902, Ghazir, Lübnan

Ölüm tarihi ve yeri: 25 Nisan 1973, Jounieh, Lübnan

Fuad Şehab Kimdir ?

Fu’ad Shihab (1903-1973), 2. Dünya Savaşı’ndan sonra örgütlediği ve 1958’de Lübnan cumhurbaşkanı seçilene kadar başında bulunduğu Lübnan Ordusu’nun Babasıydı. Müslüman Lübnanlı, emekliliğini ve ölümünü takip eden dönemde bu mirası kaybetmiştir.

Fu’ad Shihab (Chehab olarak da okunur), Lübnan’ı 1711’den 1842’ye kadar yöneten soylu ailenin bir çocuğuydu. 1788-1840 döneminde aralıklı olarak Lübnan hükümdarı (Hakim) olan Prens II. Beşir’in (Büyük) kardeşi.

Shihab, Junya’daki Freres Maristes Okulu’nda okudu ve ortaokulu bitirdikten sonra Şam’daki harp okuluna kaydoldu ve 1923’te teğmen olarak mezun oldu. Askeri eğitimine Fransa’da L’Ecole d’Application de L’de devam etti. ‘Infanterie à Saint Maixent ve L’Ecole Supérieure d’Etat-Major de Versailles’da. 1930’da Rashaya (Güney Biqa’) garnizonunun komutanlığına atandı ve 1937’ye kadar bu pozisyonda kaldı. 1938’de L’Ecole Supérieure de Guerre’de okumak üzere Paris’e gönderildi.

Dünya Savaşı sırasında, Kuzey Afrika, İtalya ve Fransa’da Müttefiklerin yanında savaşa katılan Troupes Spéciales du Levant adlı kuvvetlerin örgütlenmesinden sorumluydu. 1 Ağustos 1945’te general rütbesine terfi etti ve Lübnan ordusu olmak için Lübnan bayrağı altında toplanan Troupes Spéciales du Levant’ın başkomutanı oldu. Lübnan ordusu, Şihab altında mezhepsel olmayan bir temelde inşa edildi ve üyelerine dini mezheplerden ziyade Lübnan’a sadakat ruhunu aşılayan bir kurum yarattı.

Lübnan ne zaman bir krize girse, her zaman General Shihab’ın yardımı aranırdı. Örneğin, Eylül 1952’de Devlet Başkanı Bishara el-Khuri’nin (1943-1952) istifası talebi etrafında dönen siyasi krizde, General Shihab, yeni bir cumhurbaşkanı seçilene kadar kısa bir geçiş dönemi için başbakan olarak atandı. Mayıs-Ekim 1958 arasındaki iç savaşta Başkan Camille Chamoun’a (1952-1958), liderleri çoğunlukla Müslüman ve Dürzi politikacılardan oluşan silahlı bir muhalefet meydan okudu. Lübnan ordusunun komutanı General Shihab, ne muhalefetin Chamoun’u devirmesine izin verdi ne de isyanı zorla bastırmayı kabul etti. Ordusunu bir arada tuttu ve vazgeçilmez bir hakem olarak hareket ederek 31 Temmuz 1958’de cumhurbaşkanı seçilmesinin temelini oluşturdu.

1958 krizinin ardından iktidara gelen Başkan Shihab (bir Maronit Hristiyan), Lübnanlılar arasında bir ulusal birlik duygusu aşılamaya çalıştı. Lübnan egemenliğini ihlal etmeden Mısırlı Cemal Abdülnasır liderliğindeki yükselen Arap milliyetçiliği dalgasıyla hesaplaşarak 1943’ün yazılı olmayan anlaşmasını yeniden teyit eden bir dış politika izledi. Shihab ve Nasır arasındaki dostane anlayış Lübnan’ı istikrara kavuşturdu ve Shihab’ın Lübnanlı Müslümanlar arasındaki popülaritesini pekiştirdi.

Yurtiçinde Shihab, yolsuzluğu azaltmak ve kamu hizmeti alımını himayeden çok liyakata dayandırmak için bir Kamu Hizmeti Konseyi ve bir Merkezi Teftiş Kurulu kurarak kamu hizmetinde reformlar başlatmaya çalıştı. Ayrıca, idari görevlerin Hıristiyanlar ve Müslümanlar arasında eşit olarak bölünmesi politikasını başlattı.

Siyasi olarak Shihab, Lübnan Parlamentosunu 99 üyeye genişletti ve siyasi hedeflere ulaşmak için demokratik olmayan şiddet içeren araçların kullanılma şansını azaltmak için parlamentoyu daha temsili hale getirdi. Bu, birkaç ordu subayı ve Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi tarafından 31 Aralık 1961’de girişilen başarısız darbenin ışığında özellikle önemliydi. Onların en büyük şikayeti, Nasır’ın lehine olan Shihab’ın dış politikasıydı. Shihab’ın güvenlik aygıtının darbe liderleriyle ilişkilerindeki sertliği, başkanlığının imajını lekeledi, ancak siyasi tutuklulardan hiçbirinin idam edilmemesi ve on yıl içinde hepsinin serbest bırakılması onun takdirine oldu.

Başkan Shihab, Lübnan’ın daha az gelişmiş bölgelerindeki ayrıcalıklardan yoksun nüfus siyasi sürece çekilmedikçe hiçbir ulusal birliğin devam edemeyeceğini anladı. Bu hedefi göz önünde bulunduran Shihab, Institut de Recherches et de Formation en vue de Développement’ten (IRFED) Louis Joseph Lebret’ten Lübnan hakkında kapsamlı bir sosyal ve ekonomik çalışma yapmasını istedi. Bu, o zamandan beri bir bütün olarak Lübnan’ın kalkınma ihtiyaçlarını belirlemede bir dönüm noktası olarak kabul edilen bir raporla sonuçlandı.

Shihab’ın etkisi 1960’lar boyunca devam etti. Ancak, 1970 yılında tekrar cumhurbaşkanlığına aday olmayı reddetti ve özenle seçtiği adayı seçimlerde mağlup oldu. Sonuç olarak Şihabizm saldırıya uğradı ve Şihabist subaylar ordudan tasfiye edildi. Fu’ad Shihab 25 Nisan 1973’te öldü ve sonraki iç savaşlar ve dış müdahaleler ışığında onun siyasi mirası neredeyse unutulmuş gibi görünüyor.