Michael Servetus Kimdir?

Doğum tarihi: Villanueva de Sigena, İspanya

Ölüm tarihi ve yeri: 27 Ekim 1553, Cenevre, İsviçre

Michael Servetus’un Hayatı

İspanyol ilahiyatçı, doktor ve hümanistti.

İlgi alanları arasında birçok bilim vardı: Astronomi , meteoroloji, coğrafya, hukuk, İncil çalışması, matematik, anatomi ve tıp . Bu alanların birçoğunun, özellikle tıp ve teolojinin tarihinde ünlüdür.

Protestan Reformuna katıldı ve daha sonra üçleme karşıtı bir teoloji geliştirdi. Hem Katolikler hem de Protestanlar tarafından kınandı, Cenevre yönetim konseyinin emriyle bir kafir olarak kazığa bağlanarak yakıldı . Protestanlar tarafından infaz edilmesi, din özgürlüğü ve Kilise ile devletin ayrılması davasını güçlendirmede çok şey yaptı, öyle ki ölümü, hayattayken benimsediği fikirlerden daha önemli olabilirdi. John Calvin’in oynadığı rol o zamanlar tartışmalıydı. Calvin, olaydaki rolü nedeniyle kendisine karşı halkın “öfkesi” nedeniyle neredeyse Cenevre’yi terk ediyordu. [1]Servet’in infazı, Protestanların kabul edilemez dini inançlara sahip olduklarını düşündükleri kişilere karşı Katolikler kadar hoşgörüsüz olabileceklerini gösterdi.

özel bir kayıt olmamasına rağmen, 1511’de (muhtemelen 29 Eylül, koruyucu azizinin gününde) İspanya’nın Huesca kentindeki Villanueva de Sijena’da doğdu . Bazı kaynaklar, Servet’in ara sıra 1509’da doğduğu iddiasına dayanarak daha erken bir tarih veriyor. Baba tarafından ataları, aileye soyadını veren Aragon Pireneleri’ndeki Serveto mezrasından geliyordu . Ana soy, Monzón bölgesindeki Yahudi Conversos’tan (Hıristiyanlığa geçen İspanyol veya Portekizli Yahudiler) geliyordu. 1524’te babası Antonio Serveto (takma ad Revés,yani “Ters”), yakınlardaki Sijena kraliyet manastırında noterlik yapan genç Michael’ı üniversiteye, muhtemelen Zaragoza veya Lérida Üniversitesi’ne gönderdi. Servet’in biri babası gibi noter olan, diğeri Katolik rahip olan iki erkek kardeşi vardı . Servet, dillerde çok yetenekliydi ve Latince, Yunanca ve İbranice okudu. Servet, on beş yaşında bir Erasmuslu olan Juan de Quintana adlı bir Fransisken rahibinin hizmetine girdi ve o dönemde mevcut olan el yazmalarından İncil’in tamamını orijinal dillerinde okudu. Daha sonra 1526’da Toulouse Üniversitesi’ne girdi ve burada hukuk okudu. Orada Protestan öğrencilerin gizli toplantılarına ve faaliyetlerine katıldığından şüphelenildi .

1529’da Servet, o zamanlar V. Charles’ın imparatorluk maiyetindeki itirafçısı olan Quintana ile Almanya ve İtalya’yı dolaştı. Ekim 1530’da Basel’de Johannes Oecolampadius’u ziyaret etti, orada yaklaşık on ay kaldı ve muhtemelen yerel bir matbaacı için düzeltmen olarak geçimini sağladı. Bu zamana kadar, zaten inançlarını yayıyordu. Mayıs 1531’de Strasbourg’da Martin Bucer ve Fabricius Capito ile tanıştı. Sonra iki ay sonra, Temmuz’da De trinitatis erroribus (“Üçlemenin Hataları Üzerine”) adlı kitabını yayımladı. Ertesi yıl Dialogorum de Trinitate (“Teslis Üzerine Diyaloglar”) ve De Iustitia Regni Christi (” Mesih’in Hükümdarlığının Adaleti Üzerine “) kitaplarını yayınladı .

Bu kitaplarda Servet, Teslis inancının İncil’deki öğretilere değil, (Yunan) filozofların aldatıcı öğretileri olarak gördüğü şeylere dayandığını savunan bir teoloji inşa etti. Kendisini İncillerin ve ilk Kilise Babalarının sadeliğine ve özgünlüğüne dönüşe öncülük eden biri olarak gördü . Kısmen, Teslis dogmasının reddedilmesinin, Hıristiyanlığı katı bir şekilde tek tanrılı dinler olarak kalan Yahudilik ve İslam için daha çekici hale getireceğini umuyordu.

Servet, ayrı bir ilahi Kişi değil, Tanrı’nın bir tezahürü olan ilahi Logos’un , Tanrı’nın ruhu Meryem Ana’nın rahmine geldiğinde bir insan olan İsa’da birleştiğini doğruladı. Oğul, yalnızca hamile kaldığı andan itibaren fiilen yaratıldı. Bu nedenle, Oğul ebedi değildi, sadece O’nun biçimlendiği Logos’tu. Bu nedenle Servet, Mesih’in ” Tanrı’nın ebedi Oğlu” olduğunu her zaman reddetti, bunun yerine onun sadece “ebedi Tanrı’nın Oğlu” olduğunu reddetti. Bu teoloji, tamamen orijinal olmasına rağmen, genellikle eski Hıristiyan sapkınlıkları olan Evlat Edinmecilik ve Sabellianism veya Modalism ile karşılaştırılmıştır . Katoliklerin şiddetli baskısı altındaServet, ikinci kitabı Diyaloglar’da bu açıklamayı bir şekilde değiştirerek Logos’u Mesih’le sınırdaş hale getirdi. Bu, onu İznik öncesi görüşle neredeyse aynı kılıyordu, ancak o, Teslis dogmasını ve tek bir Tanrı’da üç ilahi Kişinin bireyselliğini reddetme konusundaki ısrarı nedeniyle hâlâ sapkınlıkla suçlanıyordu.

Bu dini eserler nedeniyle Kilise’nin zulmünden kaçınmak için Michel de Villeneuve (“Villanueva’dan Michael”) takma adını aldı . 1533’te Paris’teki Calvi Koleji’nde okudu . Bir aradan sonra 1536’da tıp okumak için Paris’e döndü.

Tıp eğitiminin ardından tıp mesleğine başladı. Vienne Başpiskoposu Palmier’in kişisel doktoru oldu ve aynı zamanda Dauphiné vali yardımcısı Guy de Maugiron’un doktoru oldu. Lyon yakınlarında yaklaşık on beş yıl hekimlik yaparken, Ptolemy’nin Coğrafyası ile ilgili iki eser daha yayınladı . Servetus, Ptolemy’nin ilk baskısını ve İncil’in kendi baskısını patronu Hugues de la Porte’ye adadı ve Ptolemy’s Geography’nin ikinci baskısını diğer patronu Başpiskopos Palmier’e adadı. Lyon’dayken, bir tıbbi hümanist olan Symphorien Champier , Servetus’un koruyucusuydu ve Servetus’un orada yazdığı farmakolojik risaleler, Champier’i Leonard Fuchs’a karşı savunmak için yazılmıştı.

Aynı zamanda prova okuyucusu olarak çalışırken, tıp ve farmakoloji ile ilgili birkaç kitap daha yayınladı. Yıllar önce, John Calvin’e bir kopya göndererek ikisi arasında bir yazışma başlatmıştı. Servet, ilk yazışmalarında “Michel de Villeneuve” takma adını kullandı.

1553’te Servet, daha fazla Teslis Karşıtı görüş içeren başka bir dini eser yayınladı. Bu eser, kader fikrini ve Tanrı’nın ruhları değer veya liyakatten bağımsız olarak Cehenneme mahkum ettiği fikrini keskin bir şekilde reddeden bir çalışma olan Christianismi Restitutio’ydu . Tanrı, diye ısrar etti Servet, düşüncesi, sözü ya da eylemiyle kendini yargılamayan hiç kimseyi kınamaz. Ateşli Christianae Religionis Institutio’yu yazan Calvin için Servet’in son kitabı suratına bir tokattı. Öfkeli Calvin, yanıt olarak kendi kitabının bir kopyasını gönderdi. Servet, aşağılayıcı gözlemlerle baştan aşağı açıklamalı notlarla hemen geri verdi.

Calvin, Servetus’a şöyle yazdı: “Senden ne nefret ediyorum, ne de seni küçümsüyorum; ne de sana zulmetmek istemiyorum; ama sağlam doktrini bu kadar büyük bir küstahlıkla aşağıladığını gördüğümde demir gibi sertleşirim.”

Zamanla, Calvin bitirene kadar yazışmaları daha da kızıştı. [2] Bunun üzerine Servet, Calvin’i bir dizi olağanüstü düşmanca mektupla bombaladı. [3] Calvin, yalnızca Servet’in alışılmışın dışında görüşlerine değil, aynı zamanda Servet’in kişisel tacizle karışık üstünlük üslubuna da dayanan şiddetli bir nefret geliştirdi.

16 Şubat 1553’te Servet, Viyana’dayken, Cenevre’ye sığınan zengin bir tüccar ve Calvin’in çok iyi bir arkadaşı olan Guillaume Trie tarafından kuzeni Antoine Arneys’e gönderilen bir mektupta [5] kafir olmakla suçlandı. , Lyon’da yaşıyor. Fransız engizisyoncu Matthieu Ory adına Servetus ve Christianismi Restitutio’nun matbaacısı Arnollet sorgulandı, ancak tüm suçlamaları reddettiler ve delil yetersizliğinden serbest bırakıldılar. Ory, Arneys’ten kanıt talep ederek Trie’ye yanıt yazmasını istedi.

26 Mart 1553’te Servet’in Calvin’e gönderdiği kitap ve mektuplar Trie tarafından Lyon’a iletildi.

4 Nisan 1553’te Servet, Roma Katolik yetkilileri tarafından tutuklandı ve Viyana’da hapsedildi. Üç gün sonra hapisten kaçtı. 17 Haziran’da Fransız engizisyonu tarafından sapkınlıktan mahkum edildi ve kitaplarıyla birlikte yakılmaya mahkum edildi. Yokluğunda bir kukla ve kitapları yakıldı.

İtalya’ya kaçmak isteyen Servet, Calvin ve Reformcularının onu ihbar ettiği Cenevre’ye uğradı. 13 Ağustos’ta Calvin’in Cenevre’de verdiği bir vaaza katıldı. Ayinden hemen sonra tanındı ve tutuklandı [6] ve tekrar hapsedildi ve tüm mal varlığına el konuldu.

Ne yazık ki Servetus için, bu sırada Calvin, Cenevre’de zayıflayan gücünü sürdürmek için savaşıyordu. Calvin’in hassas sağlığı ve devlete yararlılığı, kişisel olarak Servetus’a karşı çıkmadığı anlamına geliyordu. [7] Ayrıca Calvin’in muhalifleri, Cenevre Reformcu’nun teokratik hükümetine saldırmak için Servet’i bahane olarak kullandılar. Calvin’in Servet’in yargılanmasının azmettiricisi olması bir prestij meselesi haline geldi. “Elindeki tüm imkanlarla Servet’in mahkumiyetini zorlamak zorunda kaldı.” Ancak Nicholas de la Fontaine, Servetus’un yargılanmasında ve onu mahkum eden hususların sıralanmasında daha aktif rol oynadı.

Duruşmasında Servetus, Üçlü Birlikçi Olmama ve pedobaptizm (bebek karşıtı vaftiz) karşıtı propaganda ve vaazlar vermek üzere iki suçtan mahkûm edildi. [8] Paedobaptism hakkında Michael Servetus, “Bu şeytanın bir icadı, tüm Hıristiyanlığın yok edilmesi için cehennem gibi bir sahtekarlıktır” demişti. [9] Sebebi ne olursa olsun, ister tahriş ister kötü muamele olsun, yaygın Hıristiyan geleneklerinin “şeytandan” olduğuna dair açıklamaları, müttefik edinme kabiliyetine ciddi şekilde zarar verdi. Yine de Sebastian Castellio, infazını kınadı ve tüm olay nedeniyle Calvin’i sert bir şekilde eleştirdi.

Calvin, Servet’in “korkunç küfürleri” nedeniyle ölümü hak ettiğine inansa da, merhamete meyilli olduğu için bunun ateşle olmayacağını umuyordu. [10] Calvin, Servet’in tutuklanmasından yaklaşık bir hafta sonra Farel’e yazdığı ve kendisi ile Servet arasında bir değiş tokuştan da bahsettiği bir mektupta bu duyguları dile getirdi.

Cenevre vatandaşı olmadığı ve yasal olarak en kötü ihtimalle sürgün edilebileceği için, evrensel olarak onun kınanmasını ve idam edilmesini destekleyen diğer İsviçre kantonlarına ( Zürih , Bern , Basel, Schaffhausen) danışmışlardı . [12] Basel, Protestan dünyasında kitabının satışını yasakladı. Martin Luther, yazısını sert ifadelerle kınadı. Servetus ve Philip Melanchthon birbirlerine karşı son derece düşmanca görüşlere sahipti. Çoğu Protestan Reformcu, Servet’i tehlikeli bir radikal olarak görüyordu ve dini özgürlük kavramıhenüz gerçekten yoktu. Katolik dünyası da onu hapse atmış ve ölüme mahkum etmişti, bu da görünüşe göre Calvin’i katılıklarıyla eşit olmaya teşvik etmişti. Onun idam edilmesi fikrine karşı çıkanlar, “Libertines” adlı parti, Hıristiyan âleminin çoğunun öfkesini üzerine çekti. 24 Ekim’de Servet, Teslis’i ve bebek vaftizini reddettiği için yakılarak idam cezasına çarptırıldı. Calvin, Servetus’un ateşle değil başının kesilmesiyle idam edilmesini talep ettiğinde , Farel 8 Eylül tarihli bir mektupta onu aşırı hoşgörülü olmakla azarladı [13] ve Cenevre Konseyi onun talebini reddetti. 27 Ekim 1553’te Servet, Cenevre’nin hemen dışında kazığa bağlanarak yakıldı. Tarihçiler onun son sözlerini şöyle kaydederler: “Ebedi Tanrı’nın Oğlu İsa, bana merhamet et

Teslis’i reddetmesi ve sonunda sapkınlıktan yakılarak infaz edilmesi nedeniyle Servetus, genellikle ilk Üniteryen şehit olarak kabul edilir. Üniteryenler ve Evrenselciler Amerika Birleşik Devletleri’nde birleşip odak noktalarını değiştirdiklerinden, onun fikirleri artık modern Üniteryen Evrenselcilik ile pek alakalı değil. Birkaç bilim adamı, Sabellianism veya Arianism ile daha fazla ortak noktası olduğu veya hatta kendisine özgü bir teolojisi olduğu konusunda ısrar ediyor. Bununla birlikte, Polonya ve Transilvanya’daki Üniteryen hareketinin başlangıcı üzerindeki etkisi bilim adamları tarafından doğrulandı, [16]ve Minnesota ve Washington’da iki Unitarian Universalist cemaat onun adını almıştır. Brooklyn, NY’deki Birinci Üniteryen Cemaat Cemiyeti’nde bir kilise penceresi de Servetus’a adanmıştır.

Servet, birkaç nedenden dolayı o zamanlar yaygın olarak tanınmamasına rağmen, pulmoner dolaşımı tanımlayan ilk Avrupalı ​​idi. Birincisi, açıklamanın tıp üzerine bir kitapta değil , teolojik bir inceleme olan Christianismi Restitutio’da yer almasıydı. Dahası, kitabın çoğu nüshası 1553’te yayımlanmasından kısa bir süre sonra yakıldı. Üç nüsha hayatta kaldı, ancak bunlar on yıllarca gizli kaldı. 1616’da William Harvey’in diseksiyonlarına kadar pulmoner dolaşımın işlevi doktorlar tarafından geniş çapta kabul görmemişti . 1984 yılında, bir Zaragoza devlet hastanesinin adı José Antonio’dan Miguel Servet’e değiştirildi.Şimdi bir üniversite hastanesi.