Karlofça Antlaşması Nedir?

Karlofça Antlaşması, 26 Ocak 1699 tarihinde Osmanlı ile başlarında Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu bulunan diğer Kutsal İttifak devletleri (Avusturya, Venedik ve Lehistan) arasında imzalanmış olan bir barış antlaşmasıdır. Gerileme Dönemi’nin başlangıcı olarak sayılmaktadır.Karlofça bugünkü (Almancada Karlowitz, Sırpça’da Сремски Карловци (Sremski Karlovci)) Sırbistan’ın sınırları içinde yer alan küçük bir kasabadır.Antlaşma, 1683-1698 yılları arasındaki Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları’nın sonucunda imzalanmıştır.

Karlofça Antlaşması Nedir?

1683 yılında başarısızlıkla sonuçlanan II. Viyana Kuşatmasının ardından, Osmanlı Devleti’nin Macaristan’daki varlığına da son vermek isteyen Papa XI.İnnocentius’un önderliğinde, Kutsal Roma Germen, Lehistan, Malta, Venedik ve Rus Çarlığından oluşan bir Kutsal İttifak oluşturuldu.

1683 ile 1699 yılları arasında Osmanlı Devleti ile Kutsal İttifak arasında süren savaşta birçok stratejik nokta kaybedilmiş ve Osmanlılar yorgun düşmüştü.Bu savaşın bir parçası olarak 1697 yılında gerçekleşen Zenta Muharebesi’nde de büyük bir yenilgi alan Osmanlı Devleti, savunmasız bir pozisyonda kalarak bir barış antlaşması imzalanmasına razı hale geldi.

Osmanlı Devleti ile Kutsal İttifak arasında gerçekleşen müzakerelerin neticesinde Karlofça Antlaşması imzalandı.Osmanlı padişahı II.Mustafa zamanında imzalanan Karlofça Antlaşması tarihi 26 Ocak 1699’dur.

Karlofça Antlaşması Maddeleri

1699 yılında imzalanan ve Osmanlı Devleti için ağır sonuçlar doğuran Karlofça Antlaşması maddeleri şu şekilde sıralanabilir:

Mora Yarımadası ve Dalmaçya Venediklilere bırakılacaktır.

Preveze Kalesi Osmanlılar tarafından yıkılacak; İnebahtı Kalesi ise Osmanlı Devleti’ne geri verilecektir.

Ukrayna ve Podolya Lehistan’a bırakılacaktır.

Osmanlı Devleti, Kırım hanlarının Lehistan’a saldırmalarına engel olacaktır.

Banat ve Temeşvar hariç Macaristan ve Erdel Avusturya’ya bırakılacaktır.
Avusturya, Osmanlı Devleti egemenliği altında yaşayan Katoliklerin hamiliğini üstlenecektir.

Sava Nehri Avusturya ve Osmanlı Devleti arasında sınır olacaktır.

İmzalanan bu antlaşma 25 yıl boyunca geçerli olacak ve Avusturya antlaşmanın garantörü olacaktır.

Karlofça Antlaşması’ndan bir sene sonra Osmanlı Devleti ile Rusya arasında, bu antlaşmanın devamı niteliğinde olan İstanbul Antlaşması imzalanmış ve Azak Kalesi, Rusya’nın eline geçmiştir.Ayrıca Karadeniz’de kendine önemli bir yer edinen Rusya 1700 yılında imzalanan İstanbul Antlaşması ile İstanbul’da elçi bulundurma hakkını da elde etmiştir.

Karlofça Antlaşması Sonuçları

Osmanlı Devleti ile Kutsal İttifak arasında imzalanan Karlofça Antlaşması sonuçları şunlardır:

Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti, tarihinde ilk kez bu denli büyük toprak kaybı yaşamıştır.

O tarihe kadar savunma pozisyonunda kalan Avrupa; Osmanlılara karşı saldırı pozisyonuna geçmiştir.

Osmanlı Devleti’nin askeri yetersizliği ortaya çıkmıştır.

Macaristan’ın kontrolünün kaybedilmesiyle, Orta Avrupa’daki Osmanlı egemenliği sona ermiştir.
Katoliklerin hamiliğini üstlenen Avusturya, Osmanlı Devleti iç siyasetine müdahale etme olanağına sahip olmuştur.

Karlofça Antlaşması Önemi

1699 yılında imzalanan Karlofça Antlaşması Osmanlı siyasetinde ne gibi değişikliklere neden oldu diye sorulduğunda şu önemli hususlar dikkat çekmektedir:

Osmanlı Devleti için duraklama dönemi sona ererken; gerileme dönemi başlamıştır.

Osmanlı Devleti batıda ilk kez bu ölçekte bir toprak kaybı yaşamıştır.

Osmanlı Devleti bu antlaşma ile ilk kez Avrupalı devletlerin aracılığını kabul etmiştir ve İngiltere ile Hollanda, Karlofça Antlaşması’nın imzalanması için aracılık etmişlerdir.

1699 tarihinden itibaren Osmanlı Devleti için Avrupa’daki ilerleyiş durmuş ve geri çekilme başlamıştır.Bu geri çekilme devletin yıkılışına kadar sürmüş ve 1921 yılındaki Sakarya Meydan Muharebesi’ne kadar devam etmiştir.
Savaş meydanlarında gelen mağlubiyetlerle diplomasi güç kazanmaya başlamıştır.Bu tarihten itibaren Osmanlı Devleti, dönemlik ittifaklar kurarak Avrupa siyasetinde etkili olmaya çalışmıştır.