Doğum: 9 Kasım 1914, Viyana, Avusturya

Ölüm tarihi ve yeri: 19 Ocak 2000, Casselberry, Florida, ABD

Hedy Lamarr Biyografisi

Hedy Lamarr, 20. yüzyılın en dikkat çekici figürlerinden biridir.Güzelliğiyle Hollywood’u büyüleyen bir yıldız olmasının ötesinde, bilim dünyasına da damga vurmuş, zamanının çok ötesinde bir kadındır.Lamarr, hem başarılı bir sinema oyuncusu hem de bir mucit olarak tarihe geçmiş, özellikle modern kablosuz iletişim sistemlerinin temelini atan buluşlarıyla günümüzde hâlâ etkisini sürdüren bir iz bırakmıştır.

Hedy Lamarr, asıl adıyla Hedwig Eva Maria Kiesler, 9 Kasım 1914’te Avusturya’nın başkenti Viyana’da doğmuştur.Yahudi kökenli varlıklı bir ailenin çocuğudur. LBabası bankacı, annesi ise piyanistti. Küçük yaşlardan itibaren hem sanata hem de bilime ilgi duyan Lamarr, özellikle babasıyla yaptığı uzun doğa yürüyüşlerinde teknolojiye olan ilgisini geliştirmiştir.Bu merak onu ileride sinemanın ötesinde büyük buluşlara yöneltecektir.

Hedy Lamarr Kimdir?

Hedy Lamarr, oyunculuğa genç yaşta Viyana’da adım attı. 1933 yılında çekilen “Ekstase” (Ecstasy) adlı filmle büyük bir çıkış yakaladı.Film, cesur sahneleri nedeniyle hem sansasyon yarattı hem de onun adını Avrupa sinema dünyasına duyurdu.Ancak filmdeki çıplaklık sahneleri, zamanının ötesinde bulunarak pek çok tartışmanın odağı oldu.

Bu film aynı zamanda onun zengin silah tüccarı Fritz Mandl ile evlenmesine neden oldu.Ancak Mandl, kıskanç ve baskıcı bir eşti.Lamarr’ın oyunculuk kariyerini bırakmasını istedi ve onu kontrol etmeye çalıştı.Bu evlilikten kurtulmak isteyen Lamarr, sonunda kılık değiştirerek evden kaçarak Paris’e, oradan da Londra’ya ulaştı.Londra’da tanıştığı MGM’nin sahibi Louis B. Mayer aracılığıyla Amerika’ya geçti ve Hollywood kariyerine başladı.

Hedy Lamarr, 1938 yılında Amerika’ya geldiğinde artık adı Hedy Lamarr olarak değişmişti.MGM ile yaptığı anlaşma sonucu Hollywood’un en parlak yıldızlarından biri haline geldi. “Algiers” (1938) filmindeki rolüyle büyük beğeni topladı. Ardından “Boom Town” (1940), “Comrade X” (1940), “White Cargo” (1942) ve “Samson and Delilah” (1949) gibi filmlerle yıldızlığını pekiştirdi.

Hedy Lamarr

O dönemde “Dünyanın En Güzel Kadını” olarak lanse edilen Lamarr, sinema izleyicisinin gözünde yalnızca estetik bir ikon olarak görülüyordu.Ancak onun gerçek dehası perde arkasında, bilimle olan gizli ilişkilerinde gizliydi.

Hedy Lamarr’ın en önemli yönlerinden biri, mucitlik kariyeridir.Sinema dünyasının parıltısı altında pek çok kişinin fark edemediği şekilde, o teknolojiye derin bir ilgi besliyordu.II. Dünya Savaşı sırasında, Almanya’nın denizaltılarıyla yaptığı saldırılar, Amerikan donanması için ciddi bir tehdit oluşturuyordu.Lamarr, bu soruna çözüm üretmek istedi.

1942 yılında, besteci arkadaşı George Antheil ile birlikte, torpidoların düşman tarafından engellenmeden hedefe yönlendirilmesini sağlayan bir sistem geliştirdi. Bu sistem, “frekans atlamalı spektrum” (frequency-hopping spread spectrum) teknolojisine dayanıyordu.Lamarr ve Antheil’in amacı, radyo sinyallerinin sürekli frekans değiştirmesi sayesinde düşman tarafından takip edilememesiydi.

Bu buluşlarının patenti alınmış olsa da, dönemin askeri yetkilileri bu icadı ciddiye almadı.Ancak bu teknoloji, yıllar sonra kablosuz iletişim sistemlerinin, Bluetooth, Wi-Fi ve GPS gibi uygulamaların temelini oluşturdu.Ne yazık ki bu başarı, Hedy Lamarr’ın yaşamı boyunca hak ettiği değeri görmedi.

Onurlandırılması

Hollywood’daki kariyeri zamanla gerilemeye başladı. Özel hayatında ise birçok evlilik yaptı (toplamda 6 kez evlendi) ve birçok kişisel mücadeleyle karşılaştı.1960’lardan sonra kamusal hayattan giderek uzaklaştı.

Ancak 1997 yılında, Hedy Lamarr ve George Antheil’in buluşu, Amerikan Elektronik Mühendisleri Enstitüsü tarafından ödüllendirildi ve ikisine “Pioneers Award” (Öncüler Ödülü) verildi.Bu ödül, Lamarr’ın sadece bir film yıldızı değil, aynı zamanda bilim dünyasına katkı sunmuş gerçek bir öncü olduğunu tescilledi.

Hedy Lamarr, 19 Ocak 2000 tarihinde, Florida’da hayatını kaybetti.Ancak arkasında bıraktığı miras, teknoloji dünyasında hâlâ yaşamaktadır.Onun adına birçok belgesel ve kitap yayınlandı. 2017 yapımı “Bombshell: The Hedy Lamarr Story” adlı belgesel, onun hem sinema kariyerini hem de bilimsel yönünü detaylı şekilde ele aldı.

Hedy Lamarr, yalnızca güzelliğiyle değil, zekâsı ve vizyonuyla da tarihte eşine az rastlanır bir figürdür.Kadınların bilim dünyasında karşılaştığı engellere rağmen, Lamarr kendi döneminde büyük bir başarıya imza atmış ve bu yönüyle saygıyı hak etmiştir.O, yalnızca bir film yıldızı değil, kablosuz dünyanın sessiz kahramanlarından biridir.