Ekler Konu Anlatımı

Ek Nedir, Ne İşe Yarar? Eklerin Görevleri Nelerdir? Ek Örnekleri…

Ek ve kök kavramları Türkçedeki sözcük yapısını anlamamıza yarayan kavramlardır. Ek kelime anlamı olarak bir şeyin yanına sonradan katılan bir başka şey olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla dil bilgisinde kök ya da gövdeye eklenen biçim birimine ek denmektedir. Ek, yeni bir kelime meydana gelmesini sağlamaktadır. Ek nedir, ne işe yarar, görevleri nelerdir ve örnekleri nasıldır sizler için derledik.

Ek konusu Türkçe derslerinde dil bilgisi alanında öğrencilere öğretilmektedir. Hatta Türkçe dil bilgisi öğretmenleri bol bol örnekler vererek kişinin bu konuyu iyi anlamasını sağlamaktadır. Ek konusunu iyi bilen bireyler Türkçe cümle kurarken yeni kelimelere de yer vermektedir. Bu durum da konuştuğumuz dilin iyi anlaşılmasını ve zengin olmasını sağlamaktadır.

Ek Nedir?

Ek dil bilgisinde sözcüğün kök ya da gövdesine sonradan dahil edilen bir birimdir. Bu tanımda yer alan sözcüğün kök ya da gövdesi tanımlarını ek tanımını anlayabilmek adına bilmek lazımdır. Bir sözcüğün kökü demek bütün yapım ve çekim ekleri de dahil olmak üzere hepsi çıkarıldıktan sonra ortada kalan anlamlı en küçük yapı birimidir. Buradan anlamaktayız ki kök ve ek kavramları zıt anlamlıdır. Yani birbirinin tersidir diyebiliriz.

Ek Ne İşe Yarar?

Ekler dil biliminde konumlarına göre ve diğer özelliklerine göre kategorilere ayrılır. Örneğin çekim ekleri ve yapım ekleri bir ayrı ek kategorisidir. Konumlarına göre ekler ise son ek ve iç ek gibi türlere ayrılmaktadır. Türkçede değişmez kökler olduğu gibi onlardan türetilen gövdeler ve kökler de vardır. Bu gövde ve kökler ise yapım eki ya da çekim eki gibi ekler sayesinde oluşmaktadır.

Ekler dili iyi kullanmaya yaramaktadır. Ekler yeni bir sözcüğün oluşmasına yaramaktadır. Ekler aynı kelimelerle farklı anlamlar ifade edilmesini sağlamaktadır. Ekler kelime haznesinin genişlemesini sağlamaktadır.

Eklerin Görevleri Nelerdir?

Eklerin görevleri şöyle sıralanmaktadır;

Ekler için görevli dil birimleri diyebiliriz.

Ekler tek başına kullanılmaz.

Ekler sözcüğün kök veya gövdesine katılarak kullanılır.

Eklerin tek başına bir anlamı yoktur.

Sözcüklerin kök ve gövdelerine katılarak ilgili sözcüklerin anlamlarını değiştirir.

Yeni kelimeler türetme görevi eklere aittir.

Ekler kök veya gövdeleri cümledeki diğer kelimelere bağlar.

ler, miş, ecek gibi anlamsız kelimeler ek örnekleridir.

Ek Örnekleri

Ek örnekleri konusu oldukça geniş bir konudur. Çünkü birden fazla ek türlerinde ek örnekleri verilebilir. Bu sebepten dolayı en çok kullanılan yapım ve çekim eklerine birer örnek bu başlık altında verebiliriz.

Örneğin ” Annemgil geldi. ” Cümlesinde anne kelimesi köktür. M eki ise aitlik bildiren iyelik ekidir. Sonda yer alan gil eki ise yapım ekidir.

Örneğin ” Duvarı iki günde boyadılar. ” Cümlesinde duvar kelimesi köktür. ı eki ise belirtme yani yükleme hal eki olan çekim ekidir.

Bu iki örnekten de anlayacağımız gibi yapım ve çekim ekleri kendi arasında başlıklara ayrılır. Yapım ekleri isimden isim yapan, isimden fiil yapan, fiilden isim yapan ve fiilden fiil yapan başlıklarıyla incelenmektedir. Çekim ekleri ise isim çekim ekleri ve fiil çekim ekleri olarak incelenmektedir. İsim çekim ekleri hal eki, çoğul eki, aitlik eki, eşitlik eki, ilgi eki ve iyelik ekidir. Fiil çekim ekleri ise kip ekleri ve şahıs ekleridir.