Desiderius Erasmus Kimdir? Hayatı Ve Biyografisi

Doğum tarihi: 28 Ekim 1466, Rotterdam, Hollanda

Ölüm tarihi ve yeri: 12 Temmuz 1536, Basel, İsviçre

Desiderius Erasmus’un Yaşamı

Desiderius Erasmus, 1466-1536 yılları arasında yaşamış olan, Kuzey Avrupa Rönesansının önemli ustası ve klasik edebiyat araştırmacısı, hümanist bilgin ve ilahiyatçıdır.

Desiderius Erasmus’un Biyografisi

Günümüzde, Rönesans’la birlikte ortaya çıkan hümanizm akımının yaratıcılarından ve en büyük temsilcilerinden biri olarak bilinen Rotterdam’lı Erasmus, 1465 yılında Hollanda’nın Rotterdam kentinde doğdu. Bugünkü ortaöğrenimi karşılayan bir öğrenim döneminin ardından Augustin tarikatına girerek rahip oldu. Ancak hiçbir zaman geleneksel anlamda bir rahip olarak etkinlik gösteremedi; kendini daha çok bilime adamak istediği gerekçesiyle, dini makamlardan “cüppe giymeme” iznini aldı. Paris Üniversitesi’ne devam etti. 1499’da İngiltere’ye gittiğinde, John Colet, Thomas More (Morus) gibi aydınlarla tanıştı ve bu dostluklarla ufku daha da genişledi.

Papalığın düşünceler üzerinde kurduğu hegemonyaya karşı çıkarak, gerçek Hristiyanlık ruhunu antik çağın yalınlığında aradı. Güzel sanatların ve bilimlerin yayılmasını, Avrupa’nın ortak bir sanat ve bilim anlayışının çatısı altında birleşmesini, hümanizmin birinci koşulu saydı. Özgün yapıtlarıyla ve çevirileriyle antik çağ düşüncesinin Avrupa’da yayılmasına çok büyük katkılarda bulundu. Martin Luther’in reformları başladığında, kilisenin yenilenmesi görüşüne katılmakla birlikte, Hristiyan dünyasının kargaşaya, parçalanmaya sürüklenmesine şiddetle karşı çıktı.

1536’da Basel’de öldüğünde Avrupa’nın düşünce yaşamında papaların bile ziyaretine geldikleri bir kişi olacak kadar saygın bir yer edinmişti.

Bütün yaşamı boyunca Latince konuşup yazan Erasmus ölmeden önceki son sözlerini ana dilinde söylemişti: “Lieve God”

Deliliğe Övgü (özgün adıyla: Morias enkomion seu laus stultitiae), Erasmus’un canlılığını, geçerliliğini ve çekiciliğini günümüze değin değişmeden koruyabilmiş tek yapıtıdır. Bu küçük kitabın taslağını 1509 yazında, İtalya’dan İngiltere’ye yaptığı yolculuk sırasında çıkaran Erasmus, yazma işini İngiltere’de, dostu Thomas More’nin evine vardıktan kısa süre sonra gerçekleştirdi; kitabı da Thomas More’a adadı. Yapıtını birkaç gün gibi kısacık bir sürede tamamlayan Erasmus, bu arada hiçbir kitaptan yararlanmadı.

Düşünce Yapısı ve Eserleri

Gülmece türündeki yapıta egemen olan iki temel görüş vardır. Bunlardan birine göre gerçek bilgelik, deliliktir. Öteki görüşe göre ise kendini bilge sanmak, gerçek deliliktir. İnsana yeryüzünde yaşama gücü kazandıran şey, gerçek bilge olma niteliğiyle doğrudan doğruya deliliğin kendisidir. Kitapta delilik (stultitia), kendi kendisine övgüler düzer; bu arada çocuklukta ve yaşlılıkta, aşkta, evlilikte ve dostlukta, politikada ve savaşta, yazında ve bilimde deliliğin nasıl her zaman egemen olduğu gösterilir.

Tüm uğraş alanları, bu arada özellikle din kurumu ve din adamları bu panorama çerçevesinde sergilenir. Deliliği konuşturma kisvesi altında Erasmus, çağının kilisesine ve o kilisenin mensuplarına en acımasız eleştirileri yöneltir. Bu niteliğiyle “Deliliğe Övgü” çağlar boyunca bağnazlığa karşı kaleme alınmış en yetkin düzeydeki başyapıtlardan biri olmuştur.

Kitapları :

1500 – Adagia

1503 – Hıristiyan Şövalyesinin El Kitabı

1511 – Deliliğe Övgü

1512 – Copia: Bol Stil Temelleri

1513 – Disticha de moribus nomine Catonis

1515 – Sileni Alcibiadis’im

1516 – Novum instrumentum omne

1516 – Bir Hıristiyan Prensi Eğitim

1517 – Bellum

1518 – Colloquia

1524 – De Libero Arbitrio Diatribe Sive Collatio

1528 – Ciceronianus

1528 – De recta Latini Graecique Sermonis Pronunciatione ()

1529 – Instituendis liberaliter De pueris statim ac

1530 – Çocuklar için görgü A el kitabı

1533 – Bir Playne ve Tanrısal Fuarı veya Komünü Crede Bildirgesi

1535 – Vaiz

1536 – De octo orationis partium constructione Libellus

1539 – Apophthegmatum opus

Desiderius Erasmus sözleri :

– Ben bir dünya vatandaşıyım, herkese ama herkese bir yabancı olarak bilinirim.

– Kendimi tarif etmek, kendime sınır çizmek olur; kudretimin ise asla sınırı yoktur.

– Körlerin ülkesinde, tek gözlü insan kral olur.

– Ben bir özgürlük severim. Bir kesime hizmet etmeyeceğim ve edemem.

– Her zaman gerçeği oIduğu gibi söyIemek zorunIuIuğu yoktur. ÖnemIi oIan, gerçeğin açıkIanış biçimidir.

– İnsanın her şeyi iyi tanımasını engelleyen iki şey vardır: biri ruhunun önüne perde çeken utanma, öteki de kendisine tehlikeyi gösterip büyük işlemlere girişmekten yüz çevirten korku.

– Paylaşılmayan mutluluk mutluluk mudur, insan bir başına mutlu olabilir mi, tadını çıkarabilir mi?

– Kimse seni övmüyorsa, sen kendini öv.