Dag Hammarskjöld Kimdir ? Hayatı Ve Biyografisi

Doğum tarihi: 29 Temmuz 1905, Jönköping, İsveç

Ölüm tarihi ve yeri: 18 Eylül 1961, Ndola, Zambiya

Dag Hammarskjöld Biyografi

İsveçli diplomat Dag Hammarskjöld (1905-1961), 1953’ten ölümüne kadar Birleşmiş Milletler genel sekreteri olarak görev yaptı.

Dag Hammarskjöld, özellikle barışı koruma güçlerinin kurulması ve yoksul ve yeni bağımsızlığına yeni kavuşan uluslara teknik ve ekonomik yardım yoluyla Birleşmiş Milletler’in (BM) operasyonlarının genişletilmesinde öncü bir rol oynadı. Çatışmayı azaltmak ve barışı korumak ve refahı artırmak için gerekli işlevleri yerine getirebilecek uluslararası bir kamu hizmeti oluşturmak için “sessiz diplomasi” uyguladı. Olağanüstü entelektüel parlaklığı ve cesareti geniş çapta takdir edildi.

Dag Hammarskjöld, 19 Temmuz 1905’te Jönköping’de, uzun bir devlet hizmeti geçmişine sahip İsveç’in en eski aristokrat ailelerinden birinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Hammarskjöld, çocukluğunun çoğunu babasının eyalet valisi olarak görev yaptığı Uppsala’da geçirdi. Özel bir okula gitti ve daha sonra 1923’te üniversiteye girdi. 1930’da Uppsala’da hukuk diplomasını aldı ve 1934’te Stockholm Üniversitesi’nde politik iktisat alanında doktora yaptı.

1930 yılında Hammarskjöld Kraliyet İşsizlik Komisyonu sekreteri olarak atandı. Daha sonra Merkez Bankası sekreteri olarak görev yaptı. Ekonomideki uzmanlığı kendisine 31 yaşında Maliye Bakanlığı’nda yüksek müsteşarlık makamını getirdi. Beş yıl sonra Merkez Bankası başkanlığına getirildi ve Devlet Maliyesi’nde komiser ve müsteşar yardımcısı görevlerini de üstlendi. 1946’da Ekonomi Danışmanı olarak Dışişleri Bakanlığı’na geçti. Ertesi yıl, ekonomik iyileşme üzerine Paris konferansında İsveç delegesi olarak görev yaptı ve daha sonra İsveç’in Marshall Planı’ndaki rolünden sorumluydu. Avrupa Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın (OEEC) kurulmasında önemli bir rol oynamış ve yürütme komitesinin başkan yardımcısı olarak görev yapmıştır. 1949’da Dışişleri Bakanlığı’na müsteşar olarak atandı. İki yıl sonra İsveç Kabinesinde portföyü olmayan bir bakan olarak seçildi.

BM Genel Sekreteri

Hammarskjöld, 1952’de BM Genel Kurulu’ndaki İsveç heyetinin başkan yardımcısı olarak görev yaptı. Ertesi yıl, heyetin başkanı oldu. Mart 1953’te Hammarskjöld, BM genel sekreteri olarak Trygve Lie’nin yerine Güvenlik Konseyi’nin tavsiyesini aldı ve 7 Nisan’da Genel Kurul bu tavsiyeyi kabul etti. 12 gün sonra göreve başladı.

BM’deki ilk yılında Hammarskjöld, Sekreterliğin operasyonlarını düzene sokmaya ve üye devletlerin Sekreterlik yönetimine siyasi müdahalesini azaltmaya çalıştı. Bununla birlikte, genel sekreterin rolünün, çatışmada tüm taraflara güvenilir bir danışman olarak hizmet etmeyi ve normal diplomatik kanalların yetersiz kaldığı durumlarda gizli bir iletişim kanalı olmayı içerdiğini hissettiğini açıkça belirtti. Bu yaklaşımın pratikliği 1955’te Hammarskjöld’ün Çin üzerinde düşürülen ve Çinliler tarafından tutulan 15 Amerikan uçağının serbest bırakılmasını başarıyla sağladığı zaman kanıtlandı.

Hammarskjöld’ün arabulucu rolü, 1956 Ortadoğu krizinde daha da belirgin hale geldi. Ocak ayında hem Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdül Nasır hem de İsrail Başbakanı David Ben Gurion ile görüştü ve sessiz diplomasisi patlayıcı durumu geçici olarak kontrol altında tuttu. Süveyş Kanalı’nın 1956 sonlarında millileştirilmesi ve ardından Mısır’ın İsrail, Fransa ve İngiltere tarafından askeri işgalinden sonra, Hammarskjöld bu kuvvetlerin kaldırılmasına ve kanalın yeniden açılmasına öncülük etti. Çok önemli bir faktör, Birleşmiş Milletler Acil Durum Gücü’nün (UNEF) kurulmasıydı, ancak daha önce BM çekişme bölgelerine yalnızca gözlemciler göndermişti. Birkaç hafta içinde Hammarskjöld gücü kurmayı başardı ve İsrail ile Mısır arasındaki hatlar boyunca harekatını düzenlemeyi başardı.

1958’de Hammarskjöld yeniden genel sekreter olarak seçildi. Dikkatini giderek artan bir şekilde Asya ve Afrika’nın yükselen uluslarına çevirdi. Asyalı liderler onun kişisel tavsiyesini ve diplomatik yardımını istediler. Hammarskjöld’ün 1960 yılında 24 Afrika ülkesine yaptığı gezi, BM’nin yeni bağımsızlığına kavuşan ülkelere, özellikle kamu yönetimi, ekonomik kalkınma ve sosyal reform sorunları konusunda yardım sağlama ihtiyacı konusunda onu derinden etkiledi.

Temmuz 1960’ta Güvenlik Konseyi, Hammarskjöld’e kanun ve düzeni yeniden kurmak ve korumak için yeni bağımsız Kongo Cumhuriyeti’ne askeri yardım verme yetkisi verdi. Hammarskjöld, büyük askeri güçler dışında çeşitli ülkelerin katkılarıyla oluşturulan birliklerden oluşan bir askeri güç örgütledi. Sorunlu ülkede düzeni sağlamanın BM’nin karşılaştığı en büyük görev olduğunu hissetti. Çabaları, SSCB ve etki alanındaki uluslar tarafından ciddi şekilde eleştirildi.

Eylül 1961’de Hammarskjöld, Kongo hükümetinin daveti üzerine ülkedeki çeşitli gruplar arasında arabuluculuk yapmak üzere Kongo’ya gitti. Kaldığı süre boyunca Katanga’daki ayrılıkçı güçler ile orada konuşlanmış BM barışı koruma birlikleri arasında çatışmalar çıktı. Léopoldville’de, Hammarskjöld hükümetle görüştü, ardından Katanga ayrılıkçılarının lideri Moise Tshombe ile görüşmek için uçtu. Yolda, 17 Eylül’de Hammarskjöld ve 15 kişi, uçakları Kuzey Rodezya’da (Zambiya) düştüğünde öldü. Hammarskjöld, ölümünden sonra 1961’de Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü.

Hammarskjöld’ün dergisi Markings’in ölümünden sonra yayımlanması, onu, soyut idealleri insanın zayıflığıyla uzlaştırmanın ruhsal sorunlarıyla meşgul olan, yoğun bir şekilde dindar bir adam olarak ortaya çıkardı.