Chico Mendes Kimdir ? Hayatı Ve Biyografisi

Doğum tarihi: 15 Aralık 1944, Xapuri, Acre, Brezilya

Ölüm:22 Aralık 1988 Brezilya

Chico Mendes’in Biyografisi

Aktivist Chico Mendes (1944-1988), hayatının çoğunu Amazon ormanlarının yerlilerine okuryazarlılığına adadı ve Güney Amerika yağmur ormanlarındaki kauçuk plantasyonlarının emekçilerini örgütleme hareketinin arkasındaki yol gösterici güçtü.Amazon ormanlarında devam eden ormansızlaşma tehlikesi konusunda dünyayı uyardı.

Francisco “Chico” Mendes, Amazon kauçuk plantasyonlarının bir yerlisiydi.Bir genç olarak, yağmur ormanlarına sahip olan zengin kauçuk baronların ailesine ve topluluğuna dayattığı adaletsizlik konusunda keskin bir farkındalık geliştirdi.Kauçuk işçileri için eğitime karşı katı bir yasağa rağmen, Mendes okumayı öğrendi ve hayatının çoğunu bu bilgiyi topluluğunun diğer üyeleriyle paylaşarak geçirdi.Plantasyon işçilerini sendikalar halinde örgütledi ve sığır çiftçileri Amazon hükümetinin daveti üzerine dünyanın istikrara kavuşturulmasında kritik bir işleve katkıda bulunan değerli yağmur ormanlarının sistematik olarak ormansızlaştırılmasına başladığında, davalarını tüm dünyanın dikkatine sundu.

Chico Mendes, 15 Aralık 1944’te Brezilya’nın Porto Riko köyünde Francisco Alves Mendes’te doğdu. Mendes, yalnızca altısı yetişkinliğe ulaşan 17 kardeşin en büyüğüydü. Mendes ailesi, Amazon Nehri’ni çevreleyen orman olan Amazonia’daki Acre eyaletinde yaşıyordu.Geçimlerini kauçuk tıkaçları olarak, kauçuk ağaçlarından lateks çıkaran ve kauçuk üretiminde satılmak üzere maddeyi kürleyen işçiler olarak sağlıyorlardı. Mendes ailesi aşırı yoksulluk içinde yaşıyordu.Hem ebeveynler hem de çocuklar ailenin geçimine katkıda bulunmak için çalıştı.Babası, ciddi rahatsızlığa neden olan ağrılı bir rahatsızlık olan yumrulu ayaklardan muzdaripti.Sekiz yaşına geldiğinde, Chico Mendes, lateks kılavuz çekmede yardımcı olmak için her gün babasına ormana kadar eşlik etti.Çift, güneş doğmadan önce düzenli olarak evden ayrıldı.Tipik bir gün boyunca 8 ila 11 mil yol yürüdüler.Yol boyunca kauçuk ağaçlarının kabuğunda kesikler yaptılar ve sızan lateksi (kauçuk özsuyu) toplamak için gövdelere kaplar bağladılar.Ormanın derinliklerinde çift, aileyi beslemek için tapir, pekari, armadillo, sıçan kirpi ve maymun avladı. Öğleden sonra adımlarını geri çektiler ve lateksi topladılar.Yağmur ormanlarında okul yoktu ve Mendes on bir yaşındayken lateks hasadı yaptı. Hasattan sonra gelirlerini desteklemek için fındık topladılar ve fındık ve kauçuk hasadı arasında geçimlik ürünler yetiştirdiler.Mendes, annesi doğum sırasında öldüğünde 17 yaşındaydı. Hayatta kalabilmek için babası ailenin mahsulleriyle ilgilenirken, Mendes çocuklara baktı ve haftanın altı günü kauçuk hasat etti.

Yağmur ormanlarında yaşam hem zor hem de tehlikeliydi.Sağlık hizmetleri yoktu.Yerliler kendilerini ormandan gelen şifalı bitkilerle tedavi etseler de, tappers, lateksi iyileştirmek için kullanılan yangınların rahatsız edici dumanlarından akciğer hastalıklarına alıştı.Yaban hayatı ve arazi eşit derecede tehlikeliydi.Yeşilliklerde gizlenen ölümcül bitkiler ve hayvanlar vardı. Plantasyonların sahibi olan kauçuk baronları, insanlık dışı çalışma koşulları nedeniyle bir ayaklanma çıkmasından korktular ve cehaleti devam ettirmek için işçilerin okumayı öğrenmelerini yasakladılar.Mendes’in babası okuyabilen az sayıdaki kişiden biriydi ve bu bilgiyi oğluna aktardı.Mendes 12 yaşındayken, kaçan bir siyasi mahkumla, Euclides Fernandes Tavora adında bir komünist devrimciyle tanıştı.Mendes, Tavora’yı ziyaret etti Beş yıl boyunca ikamet etti ve Marx ve Lenin’in öğretilerini ve Brezilya’nın siyasi tarihini öğrendi.Tavora ormandan ayrılmadan önce Mendes’e bir radyo verdi, böylece çocuk Radyo Moskova’yı dinleyebildi ve Mendes’e tapperlerin bir işçi sendikası kurmasını tavsiye etti.

Başlangıçta Mendes, doğrudan bir itiraz yoluyla değişim yaratmaya çalıştı. Brezilya cumhurbaşkanına kauçuk tıkaçlara dayatılan insanlık dışı koşulları anlatan bir dizi mektup gönderdi.İşçileri soyan ve mallar için şişirilmiş fiyatlar talep eden patronları kınadı.İşçileri borç içinde tutan bir uygulamaydı.Mendes, tapperlerin okula gitmelerinin yasak olduğundan şikayet etti.Mektupları büyük ölçüde göz ardı edilse de Mendes, kauçuk ağaçları arasında orman yollarının kullanımı için tappers tarafından ödenen kira değerlendirmelerine son vermeyi başardı.

1970’ler ve 1980’lerin sonları, yağmur ormanlarının bölgelerinde düzensiz sendikal şiddet ile karakterize edildi; sentetik kauçuğun popülaritesi arttıkça ve dünya latekse olan talep azaldıkça gelişen bir durumdu.Sonuç olarak, lateks endüstrisi başarısız oldu ve ekonomi geriledi.Bölge hükümeti, ekonomiyi canlandırmak amacıyla, daha önce kauçuk ağaçlarının yetiştirilmesine tahsis edilen yağmur ormanı arazilerini devralmaları için sığır çiftçilerine teşvikler sundu.Sığır çiftçileri karşılık verdi ve yağmur ormanı arazisini kauçuk baronlardan satın aldı.Çiftçiler otlatmak için araziyi temizledi.Yağmur ormanlarını kesip yaktılar ve kauçuk işçileri ve diğer yerlileri yerinden ettiler. Yerel rahipler, yerinden edilmiş yerlileri örgütlemeye çalışarak karşılık verdi. Eğitim ve siyasi telkin sağlamak için “temel topluluklar” yarattılar.

1970’lerin ortalarına gelindiğinde, sendikacılık kavramları yerleşmeye başladı ve bölgeye örgütlü bir hareket hakim oldu.Mendes öğretmenlik işini bıraktı ve katip olarak çalıştığı ve zamanının çoğunu sendikaları örgütlemeye adadığı Xapuri şehrine taşındı.O da belediye meclisinde aday oldu ve bir sandalye kazandı.1978’de Acre eyaletindeki birkaç kasabanın birlikleri başarılı bir ittifak kurdu ve bir sendikalar birliği kurdu.Zamanla derneğin kaydı 30.000 üyeye ulaştı.

Sendikalar güçlendikçe, işçiler yağmur ormanlarının yok edilmesini engellemeye çalıştılar.Bunu başarmak için empat veya abluka adı verilen bir taktiği benimsediler.Empate , ağaçların yok edilmesini önlemek için şehit sendika organizatörü Wilson Pinheiro tarafından tasarlanan bir sistemdi. Yaklaşan yıkım için planlanan ormanlık alanlara seyahat eden büyük bantlar içeriyordu.Ormanı işgal ettiler, kesme ekiplerinin barakalarını yıktılar ve ekipleri bölgeden çıkmaya zorladılar. Çiftçiler misilleme yaptı ve tapperları güçlü bir şekilde silahlandırmak için polis tuttu.Mendes, son röportajlarından birinde şunları söyledi: “45 empates düzenledik.Yaklaşık 400 kişi tutuklandı ve yaklaşık 40 kişi işkenceye uğradı ve birkaç kişi öldürüldü, ancak üç milyon hektardan fazla ormanın yok olmasını engellemeyi başardık.Ablukalarımızdan 30’u başarısız oldu ve 15’i işe yaradı, ama buna değdi.” Empatlar sırasında çok azı öldürülmesine rağmen , çiftlik sahipleri aktivist rahipleri, avukatları, sendika başkanlarını ve kiralık silahlı adamlar tarafından öldürülen bazı gecekonduları seçtiler.1980’de, Mendes, iyi arkadaşını ve sendika organizatörü meslektaşı, kargaşada öldürülen empat yaratıcısı Wilson Pinheiro’yu kaybetti.Mendes, protestocuları şiddete başvurmamaları konusunda uyardı, ancak bazı tapçılar intikam peşinde koştu ve Pinheiro’nun ölümüne misilleme olarak bir çiftlik sahibini öldürdü.Polis 100’den fazla tapper topladı ve işkence yaptı.

1981’de Mendes, Xapuri’deki kırsal işçi sendikasının başkanı oldu.Tapper’ları kooperatif işletmeleri kurmaya, lateksi doğrudan satmaya ve kârın çoğunu elinde tutan patronları ve diğer aracıları ortadan kaldırmaya ikna etti.Bu sistem oldukça başarılı olduğunu kanıtladı. Mendes, öğretmenleri yetiştirmek için bir kauçuk plantasyonunda Nazare Okulu’nu kurdu, bu okul da başka okulların kurulmasına etki etti.1984’te Brasilia’daki ulusal kırsal işçi örgütlenmesi kongresinde Mendes, tappers için kırsal arazi modülleri yaratacak bir arazi sistemi önerdi, ancak öneriler reddedildi.1985’te Mendes ve meslektaşı Maria Allegretti, Amazonia’nın Kauçuk Tappers’ın seminerleri, kültürel etkinlikleri ve strateji toplantılarını içeren ulusal bir toplantısını organize etmek için beş ay harcadı.Brasilia’daki olaya yüz yirmi lastik tıkaç katıldı, çoğu evlerinden birkaç milden fazla uzaklaşmamıştı.Mendes, Allegretti ve tappers, dünyanın dikkatini kendi durumlarına odaklayan yeni bir yaklaşımı benimsedi.Mendes, kauçuk işçilerini kendilerini yağmur ormanlarının savunucuları olarak konumlandırmaları için etkiledi.Azalan kauçuk üretimi sorunundan vazgeçmek bunun yerine yağmur ormanı çevresinin korunması için politize etmek ve dünyaya yağlar, kuruyemişler ve kakao da dahil olmak üzere diğer orman ürünlerinin değerini vurgulamaktı. Brasilia toplantısında, tappers bir ulusal konsey kurdu ve Mendes’in daha önceki kırsal arazi modülleri önerisine dayanan bir toprak reformu sistemi çağrısında bulundu.Sistem, çıkarma rezervleri yarattı ve yağmur ormanlarının kauçuk ve fındık hasadı için ayrılmış alanları oluşturdu. ve tappers, dünyanın dikkatini kendi durumlarına odaklayan yeni bir yaklaşımı benimsedi.Mendes, kauçuk işçilerini kendilerini yağmur ormanlarının savunucuları olarak konumlandırmaları için etkiledi.

Mendes, Brezilya’dan ayrıldı ve maden çıkarma rezervleri sistemini tanıtmak ve kongrede tartışılan ekoloji önlemleri için destek istemek için Acre’ye döndü. Çalışmalarına devam etti, daha fazla okul inşa etti ve 22 Aralık 1988’de Brezilya’nın Xapuri kasabasındaki evinden bir kurşunun yoluna çıkana kadar empat saldırılarını destekledi.

Chico Mendes’in öldürülmesi uluslararası ilgi gördü ve cenazesine 1000’den fazla kişi katıldı.Brezilya hükümeti, dünya çapındaki tanıtım tarafından katili aramaya zorlandı. Silahlı saldırgan Darci Alves da Silva, iki yıl oyalandıktan sonra mahkemeye çıktı. Cinayeti planlamadaki rolü nedeniyle hüküm giyen babası Darly ile birlikte cinayetten hüküm giydi.

Mendes, 44.doğum gününden bir hafta sonra geride bir eş ve çocuklar bırakarak öldü.1969’da Maria Eunice Feitosa ile ilk evliliği boşanmayla sonuçlandı. Çiftin iki kızı vardı; bunlardan yalnızca en büyüğü Angela, bebeklikten sonra hayatta kaldı. Bu evlilik kısa bir iki yıl sürdü, çünkü tappers davasına olan bağlılığı Mendes’i ailesinden uzak tuttu.1980’lerde Mendes, kauçuk tarlalarından birinde genç bir kız olarak öğrettiği Ilzamar adında bir kadınla evlendi.İki çocukları old. Elenira ve Sandino.

1987’de ölümünden önce, Mendes Miami’de ve Washington DC’de konuştuğu Amerika Birleşik Devletleri’ne gitti.Sığır çiftçilerinin yağmur ormanlarını sistematik olarak yok ettiğini ve yerliler ve lastik tıkaçlar için zorluk yarattığını açıkladı.Mendes, 1987’de çevreyi koruma çabalarından dolayı iki ödül kazandı.Global 500 Ödülü ve Çevrenin Korunması Madalyası. Zamansız ölümü, yağmur ormanlarının kötü durumuna daha fazla dikkat çekmeye hizmet etti ve 1989’da, ABD senatörlerinden oluşan bir ihtimal, sorunu tartışmak için Acre’ye uçtu. Brezilya, yağmur ormanlarını korumak için yasalar çıkardı ve yok edilen 2,5 milyon dönümlük ormanı yeniden dikme planını onayladı.Hükümet ayrıca Amazon bölgesinde maden çıkarma rezervleri oluşturmayı kabul etti.İlki Chico Mendes Çıkarma Rezervi olarak adlandırıldı ve 3’e bir ev ve sığınak olarak hizmet etti.