Sisamlı Aristarkhos kimdir? Buluşları Nelerdir?

Doğum tarihi: – Net Bilinmiyor Sisam Adasi, Yunanistan

Ölüm tarihi ve yeri: – Net Bilinmiyor İskenderiye, Mısır

Sisamlı Aristarkhos kimdir?

M.Ö.310 ile 230 yıllan arasında yaşamış olan Aristarkhos Sisam adasında doğmuştur. İskenderiye’ye gelip matematik, geometri ve astronomi konularında önemli çalışmalar yapmıştır. Güneş’in ve Ay’ın büyüklüklerini ve uzaklıklarını hesaplamıştır. Bunun için Ay’ın tam yarısının aydınlık olduğu anda Güneş’in açısını gözlemlemiştir.

Sisamlı Aristarkhos

Fakat bu sistemle Ay ile Güneş arasındaki açıyı dakika olarak ölçmek zordur. Nitekim Aristarkhos’un hesaplarında Güneş’in Dünya’ya Ay’dan yalnızca 18-20 kere uzak olduğunu gösterdi. Oysa bu değer gerçekte 400 misline yakındır. Aristarkhos iyi bir gözlemci olmamasına rağmen çok küçük açılarla ilgili hesaplamalarda kullanılabilecek geometrik metodlar geliştirmiştir.

Aristarkhos’un evren modelinde; merkezde merkezi bir ateş veya Dünya değil Güneş bulunmaktaydı. Evrenin merkezinde Güneş’in olduğu fikrini ortaya atan ilk astronomdur.

Dünya’nın ve diğer gezegenlerin Güneş’in etrafında dairesel yörüngelerde döndüğünü ve mevsimlerin Dünya’nın rotasyon eğiminden kaynaklandığını ifade etmiştir. Dünya’ya iki hareket vermiştir.

Birincisi, kendi ekseni etrafında günlük hareketi diğeri de Güneş etrafındaki senelik hareketidir. Ayrıca gezegenlerin parlaklıklarındaki ve görünür hareketlerindeki değişimlerin Güneş’in çevresinde dolanmalarından kaynaklandığını ileri sürmüştür. Aristarkhos yıldızların da Güneş gibi sabit olduğunu düşünmüştür. 

Ortaya koymuş olduğu evren modeli modem bilimin öncülerinden olan Kopernik’e yol göstermiştir. Fakat kendi döneminde Platon ve Aristoteles’in görüşlerine ters düşmesinden dolayı kabul görmemiş ve dinsizlikle suçlanmıştır.