Lee Friedlander Kimdir?

Fotoğrafçı

AMERİKALI FOTOĞRAFÇI

Doğum: 14 Temmuz 1934 – Aberdeen, Washington

Lee Friedlander’in Biyografisi

Lee Norman Friedlander, 1934’te Washington, Aberdeen’in küçük (nüfus: 13.000) balıkçılık ve tomrukçu topluluğunda doğdu.Babası Fritz (Friedlander), Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesinden hemen önce Amerika’ya gelen Polonyalı bir Yahudi göçmendi.Friedlander’ın Finlandiya asıllı bir göçmen olan annesi Kaari Nurmi, oğlu henüz yedi yaşındayken kanserden öldü.Ölümünün ardından, babası, bekar bir ebeveyn olmanın sorumluluğu altında ezilmiş hissetti, Lee’yi bir çiftçi aile tarafından büyütüldüğü kırsal Washington bölgesine gönderdi.Ancak baba ve oğul birbirlerinden uzaklaşmadılar ve çift boş zamanlarını ve tatillerini birlikte geçirecekti.Aslında oğlunun fotoğrafçılığa olan ilgisini beslemeye yardım eden Fritz’di ve henüz 14 yaşındayken fotoğrafçı olarak cep harçlığı kazanıyordu.Aslında, ilk görevlerinden biri, kişiselleştirilmiş Noel kartı için Aberdeen’in en tanınmış sakinlerinden birinin evcil köpeğini fotoğraflamaktı.1950’de, kendisine Washington Eyaletindeki müzik kulüplerini keşfetme özgürlüğü veren ehliyetini aldı ve Caz, Blues ve R&B müziğine olan diğer aşkı mühürlendi.

1952’de (sadece 18 yaşında), Friedlander Los Angeles’a taşındı ve burada Sanat Merkezi Tasarım Koleji’ne kısa bir süre katıldı.İlk dönem bile görememesine rağmen, yakın bir arkadaş ve akıl hocası olacak bir fotoğrafçı ve ressam olan profesör Edward Kaminski ile tanıştı. Friedlander, Kaminski’nin evinde, sahibinin düzenli olarak ev partileri düzenlediği bir oda kiraladı.Friedlander, Wynn Bullock ve Imogen Cunningham da dahil olmak üzere zamanın en ünlü fotoğrafçılarından bazılarıyla bu yerel suareler sırasında tanıştı ve onlardan ilham aldı.Ancak Friedlander’ın Doğu kıyısına taşınması Kaminski’nin tavsiyesi üzerine oldu.New York’a varan Friedlander, hemen hemen Atlantic Records’un bazı fotoğraflarını çekmek için bir iş buldu.New York’a yerleştikten sonra Friedlander, düzenli bir serbest çalışan olarak başka işler buldu.Sports Illustrated dahil olmak üzere çeşitli dergilerde çalıştı ve burada derginin editör yardımcısı olan eşi Maria DePaoli ile tanıştı.Çift 1958’de evlendi ve kısa bir süre sonra Hudson Vadisi’ndeki New City’ye taşındı.Erik ve Anna (sırasıyla 1960 ve 1962 doğumlu) olmak üzere iki çocuk sahibi oldular.

DePaoli kocasının ilham perisi oldu ama aynı zamanda kocasının erken itibarını pekiştirmede itici güç oldu.Kendi yayın şirketi Haywire Press’i kurmasına yardım etti ve onun aracılığıyla Self Portrait’i (1970) yayınladı. Gerçekten de, DePaoli’nin inisiyatifi ve bağlılığı olmasaydı, kitapçıları onu almaya ikna etmek amacıyla New York City’deki tüm mevcut kitapçıları ziyaret etmeyi kendine görev edinen DePaoli olduğundan, bu kitabın unutulmuş olması mümkündür.

Kariyeri 1970’lere girerken, Friedlander (genellikle eşi ve çocukları ile birlikte) bir dizi yolculuğa çıktı.Bu geziler veya fotoğraf gezileri Washington DC’deki Kongre Kütüphanesi’nde bulunan Çiftlik Güvenliği İdaresi (FSA) koleksiyonundan ilham aldı.Fitoğrafçıya göre değil (örneğin Dorothea Lange veya Ben Shaw), coğrafi konuma göre.Friedlander bu nedenle, kendi sosyo-coğrafi projelerine başlamak için ilham aldı. Burada tematik vurgusu, otoportreden kentsel Amerikan şehir manzaralarına ve kamusal anıtlara doğru bir kayma gördü (bu türler genellikle aynı çerçeve içinde birleşirdi).

Friedlander’ın bu dönemin en iyi bilinen şehir manzaraları, New York’tan Albuquerque’de ve New Orleans’ta Route 9W’de çekildi, ancak Friedlander’ın dünya görüşüne uygun olarak, konumlar kentsel Amerika’nın hemen hemen her yerinde olabilir.1976’da Amerikan Anıtı’nı yayınladı ve bu sayede, kahramanca, karanlık ve hatta tuhaf olsunlar, halk figürlerine anıtlar aracılığıyla Amerika’nın karmaşık bir görünümünü sundu.1980’lere girerken ve itibarının artık güvence altına alındığı göz önüne alındığında, Friedlander bir iş alabildi.İlklerinden biri Fabrika Vadileriydi Ohio Pennsylvania(1982), Akron Sanat Enstitüsü tarafından finanse edildi.Sergi/kitap başlığından da anlaşılacağı gibi, Friedlander Ohio ve Pennsylvania’daki fabrika işçilerini kendi merceğinden gözlemledi.Ancak bunların portre oldukları yönündeki herhangi bir öneriyi reddetmesine rağmen, koleksiyonu basitçe “hepimizin kullandığı şeyleri yapan” insanlar üzerine bir çalışma olarak tanımlamayı tercih etti.

İlginç bir şekilde, 1979’da Friedlander tarafından bilinmeyen bir öğrencinin çektiği görünüşte göze çarpmayan bir dizi nü, daha sonra Playboy’un Eylül 1985 sayısında yayınlandı.Söz konusu öğrenci (oturma için sadece 25 dolar ödedi) aslında dünyanın en ünlü kadın pop yıldızı olma eşiğinde olan Madonna resmiydi.Serideki baskılardan biri 2009’da açık artırmada 37.500 dolara satıldı.

1990’ların başında Friedlander uzun süredir devam eden iki projeyi tamamladı.1991’de Nudes ve 1993’te Letters from the People.Ancak, şimdiye kadar güvendiği 35 mm Leica’ya sadık kalan Friedlander, kare bir format olan Hasselblad Superwide’ı denemeye başladı. öncekinin dört katı büyüklüğünde bir negatife sahip makine. Daha az hareketli ve dolayısıyla kişinin yakın çevresi için daha az uygun olmasına rağmen, Hasselblad çok daha derin ve ayrıntılı görüntüler sundu ve Friedlander bir dizi eşleştirilmiş görüntü aracılığıyla her bir biçimin artılarını ve eksilerini keşfetti.

Doksanlardan beri her iki formatta da çalışmaya devam etti (son zamanlarda, hatta bir iPhone kamerasıyla denemeler bile yapıyor).Ancak daha sonraki en önemli koleksiyonlarından biri 2004’tür.Çubuklar ve Taşlar Yaklaşık 15 yıllık bir süre boyunca Amerika’yı mimari özellikleriyle keşfettiği Mimari Amerika: yerelden büyüklere, ancak insan figürlerinin müdahalesi olmadan (ara sıra Friedlander’ın gölgesi hariç).

Friedlander daha genç bir adam olarak kendisini meşgul eden temalara geri dönmekten mutlu oldu.Ancak tartışmasız en önemli son projesi 2010’un America by Car’ıydı. Friedlander, kiralık arabaları kullanarak, direksiyonun arkasından bir dizi ‘garip ve güzel’ sosyal manzara derleyerek 50 Amerikan eyaletini ziyaret etmişti.Los Angeles Times, koleksiyonu “Amerika’nın güzel, kitschy, cesur ve çeşitli bir manzara olarak açıklayıcı bir portresi” olarak nitelendirirken, Washington Post “76 yaşında, Lee Friedlander hala en büyük Amerikan fotoğrafçılarından biriydi” dedi.

1967’deki Yeni Belgeler sergisinden bu yana Friedlander, kendisini yeni nesil  ‘Frank sonrası’  belgeselciler için öncüler arasına yerleştirdi.Gerçekten de, şu anda altıncı on yıllık kariyerinde, medyadan çekinen Friedlander 50’den az fotoğraf koleksiyonu yayınladı, fotoğrafları ise dünya çapındaki ana müzelerin kalıcı koleksiyonlarının bir parçasını oluşturuyor.

Estetik olarak, Friedlander’ın enstantane estetiği, kompozisyon geleneklerine çok az saygı gösterdi.Güçlü ve örtüşen gölgeler ve yansımalar ve sıradan konu seçimleri için genel bir tercih gibi yollarla neyin iyi bir fotoğraf olabileceği varsayımına meydan okudu.Çağdaşları Diane Arbus ve Garry Winograd ile birlikte, yeni nesil fotoğrafçıların belirli kanonlardan kurtulmasına yardımcı olduğu ve hatta kendi gölgeli varlığı aracılığıyla fotoğrafçı fikrini bir sanatçı olarak teşvik ettiği makul bir şekilde tartışılabilir.Tarihçi Graham Clarke nihayet “Friedlander’ın imgelerinin fotoğrafın tarihini değiştirdiğini” ve düz anlamsal ve yan anlamsal referans noktaları üzerinde oynadıkları oyunlar aracılığıyla, fotoğraflarının izleyiciye yeni bir “yeni” sunduğunu öne sürdü.