İhtiyar Dost Eser Özeti | Halit Ziya Uşaklıgil 

Yazar : Halit Ziya Uşaklıgil 

Konusu 

“İhtiyar dost” adlı eser Halit Ziya’nın önemi oranında tanınmamış eserlerindendir. Eser hem hikayeye hem makaleyi andırmaktadır . Kitap bir çok bölümden meydana geldiği için bir tek konusu, belirli bir ana fikri bulamazsınız.

Türü 

Genel olarak hikaye türünde’dir.Ara ara makaleleride andırır.

Eserin Kahramanları

İhtiyar dost olarak bilinir.

Ağaç Kurdu

Bu bölümde yazar, ikinci  meşrutiyetten sonra ortaya çıkmış bazı devlet  ve   toplum sorunlarından bahsetmektedir.

Yazar, devletin her ortamda, her şartta  aksaksız görevini yerine getiren bir değirmen gibi görevini ifa etmesi gerktiğini, toplumda çıkan görüş ayrıklarından  etkilenmemesi gerektiğini  ifade etmiştir.

Yazarın  bu bölümde ençok üzerinde durduğu mesele, şu anda da toplumumuza musallat  olmuş  ahlaki yapıdaki çatırtılardır.

Yazar hikaye de toplumu bir ağaca benzetmiştir. Nasıl bir ağacın köklerine ve bedenine, musallat olmuş  kurtlar, o ağacı yer, kurutur ve birgün küçük bir esintiyle devrilip gitmesine sebep olur, tıpkı bunun   gibi, toplumun  can damarına, gençliğine   musallat olmuş, ahlaksızlık belasıda  toplumu yer, kurutur ve yıkılmasına sebep olur.

Yazar kitapta bu konuyu kendi üslubu içinde anlatmıştır.

Kahve Beklerken

Yazar hikayenin bu bölümünder, toplumun  direği olan gençliğin, toplumun kokuşup gitmesine  sebep olabileceğini “ağaç kurdu” bölümüne parelel olarak anlatmış  ve bunun sebeplerini açıklamıştır.

“Geçmişini inkar etmek”: Yazar geçmişini inkar eden bir toplumun yaşayamayacağını vurgulamış, hatta  o toplumu ölü kabul ettiğini belirtmiştir. Bu inkarın en büyük sebebi olarakta; bilgilerin, yanlış bir noktadan, bozuk bir yönden yansınış olan bilgiler olduğunu söylemiştir.

“Geçmiş ve gelecek  aynı ömür  kitabının iki sayfasıdır;  birini yırtmak ötekini  tamamlanmamış halde bırrakmak demektir. Hele ikincisini yazmak isteyenler, birincisini okumamış görmemiş bulunurlarsa, yazacakları şey asılsız temelsiz boş uydurma masallardan başka birşey değildir. Bu ömür kitabının ilk sayfası ne kadar hatalarla dolu olursa olsun, hiç bir şey onu kendisinden  sonra  gelen sayfanın başlangıcı olmaktan alıkoyamaz “.

Yazar kendine has olan bu ifadeleriyle güzel bir noktaya değinmiş ve aynı zamanda geçmişimizi  öğrenmemiz konusuna dikkat çekmiştir .

DİPNot: Yazılanlar kitabın bölümlerinden sadece iki bölüm alınmıştır.