Hezarfen Ahmed Çelebi kimdir? Hezarfen Ahmed Çelebi efsanesi nedir?Hikayesi 

Doğum tarihi: 1609, İstanbul

Ölüm tarihi ve yeri: 1640, Cezayir

17. yüzyılda Osmanlı’da yaşamış Müslüman Türk bilgini. XVII.yüzyılda yaşamış Hezarfen Ahmet Çelebi, 1623-1640 yılları arasında saltanat süren Murat IV. zamanında uçma tasarısını gerçekleştirmiştir. Geniş bilgisinden dolayı halk arasında “binfenli” anlamına gelen “Hezarfen” lakabıyla anılmıştır. 

Hezarfen Ahmed Çelebi kimdir? 

Müslüman bir Türk bilgini olan Hezarfen Ahmed Çelebi; 1609 yılında dünyaya gelerek Osmanlı topraklarında yaşamıştır.İlk olarak kanat takarak uçmayı deneyen ve bu konuda oldukça fazla çalışan bir kişi olması onu önemli kılmıştır.İlim bilgisi ve uçma deneyimleri nedeni ile Hezarfen adını almıştır. ‘’çok fazla şey bilen ‘’ anlamını taşıyan Hezarfen ismi ona bu yüzden verilmiştir. 10.yüzyılda yaşamış olan Türk bilginlerinden olan İsmail Cevheri’den feyz alan Hezarfen Ahmed Çelebi; ilk uçuş deneyimlerini Cevheri’nin araştırmaları, bulguları ve ortaya koyduklarını inceleyerek ve öğrenerek denemeye çalışmıştır. İstanbul’da Okmeydanı’nda uçuş deneyleri yaparak; kanatlardaki dayanıklılığın derecesini görmeye çalışmıştır.

1632 yılında Hezarfen Ahmed çelebi; Yapay kuş şeklinde oluşturduğu bir araçla lodos eserken Galata Kulesi’nden kendini boşluğa bırakarak atlamıştır. Bu şekilde 3358 metre mesafe kat ederek İstanbul Boğazı’nı geçerek ve Üsküdar’da Doğancıların bulunduğu yere indiği belirtilmektedir. Bu uçuş deneyimi ile Türk havacılık tarihinde ilk uçmayı başaran kişi olarak tarihe geçmiştir.

Hezarfen Ahmed çelebi’ye ait tüm bu bilgiler Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde geçen ayrıntılardan elde edilmiştir. Evliya Çelebi Hezarfen Ahmed Çelebi’den seyahatnamesinde; ‘’ İptida Okmeydan’ın minberi üzere, rüzgar şiddetinden kartal kanatları ile sekiz, dokuz kere havada pervaz ederek talim etmiştir. Badehu Sultan Murad Han Sarayburnu’nda Sinan Paşa Köşkü’nden temaşa ederken, Galata Kulesi’nin taa zirve-i belasından lodos rüzgarı ile uçarak, Üsküdar’da Doğancılar meydanına inmiştir. Sonra Murad Han, kendisine bir kese altın ihsan ederek: “Bu adam pek havf edilecek (korkulacak) bir ademdir. Her ne murad ederse, elinden geliyor. Böyle kimselerin bekası caiz değil’’ diyerek Cezayir’e sürmüştür. HezarfenAhmedçelebi’nin orada öldüğü söylenmektedir.

İnsan olarak uçmanın başlangıcı olarak oluşan bu deney; Osmanlı döneminde hem de Avrupa’da büyük bir yankı bularak takdir edilmiştir. Padişah IV. Murat bu uçuşla ilgili takdirini de dile getirmiştir. Ayrıca; Sarayburnu’nda olan Sinan paşa köşkünden sıra dışı olarak gerçekleşen bu uçuş olayını izlemiş ve Hezarfen Ahmed Çelebi ile de yakından ilgilenmiştir.

Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde dile getirdiği; ayrıca Padişah tarafından bir kese altın ile ödüllendirildiğinden de bahsedilmektedir. Daha sonra Padişah’ın Hezarfen Ahmed Çelebi’nin bilgisinden, becerilerinden ve cesaretinden korkması ile onu sürgüne yolladığı Seyahatname’de belirtilmektedir. Sürgün olarak gittiği Cezayir’de 1640 yılında ölmüştür.