Giorgio Vasari Kimdir? Hayatı Ve Eserleri

Doğum tarihi: 30 Temmuz 1511, Arezzo, İtalya

Ölüm tarihi ve yeri: 27 Haziran 1574, Floransa, İtalya

Dönemleri: Maniyerizm, İtalyan Rönesansı, Rönesans

Michelangelo Buonarroti ile çocukluğunda tanıştı, ve yaşamı boyunca ona hayranlık besledi.

Giorgio Vasari’nin Hayatı

1527 yılında Medici’lerin düşüşünden sonra Arezzo’ya dönen Giorgio Vasari, burada Kardinal Ippolito de’Medici’nin hizmetine girdi. Roma dönemi sanat ve mimarisine büyük merak duyan Giorgio Vasari, bu konuda çeşitli çizimler yaptı. 1537 yılında Alessandro de Medici’nin öldürülmesi üzerinde hamisiz kalan Vasari, sonraki yıllarda bağımsız olarak çalıştı.

1538’de Roma’ya 1541 ‘de Venedik’e seyahatler gerçekleştirdi. 1548 yılında Arezzo’ da kendine bir ev inşa etti ve Nicolosa Bacciyle evlendi.1540’lı yıllardan itibaren sanatçıların hayatlarıyla ilgili notlar almaya başlayan Vasari’nin ilk sanat tarihi metni olarak nitelendirilen Sanatçıların Le Vite / Hayat Hikâyeleri adlı kitabının ilk baskısı 1550’de yapıldı. İki ciltten oluşan kitap Cosimo de Medici’ye adanmıştı.

Arezzo’daki çalışmalarından başka Roma’da San Giorgio Sarayında bulunan Papa III.Paulus’un yaşamından sahneleri işlediği (Yüz Gün Freski olarak da bilinen) duvar resimleri (1546) ve Floransa’da Vecchio Sarayı’ndaki (1555) büyük fresk dizisi gibi önemli yapıtlar ortaya koydu.

Vasari resim sanatında Toscana maniyeristlerinin tarzını benimsemişti. Onun bu üslubu sonradan atölyesinin, koruyucusu 1. Cosimo de’ Medici’nin küçük çalışma odasına benzemesinden ötürü studiolo olarak anıldı.

1554 yılında Floransa’ya yerleşen Giorgio Vasari, bugün Uffizi Müzesi olan yapının tasarımını üstlendi ve 1560 yılında tamamladı. 1568 yılında kitabının genişletilmiş ikinci baskısını yayımladı. 1572 yılına kadar Floransa’da Palazzo Vecchio’nun yenilenmesi çalışmalarında danışmanlık yaptı.

Giorgio Vasari’nin 1550 yılında yazdığı “Le Vite” adlı kitapta ilk kez “Rönesans” terimini kullanmıştır ve sanatçıların hayatları hakkındaki biyografilerini yazmıştır. Bu kitap ilk sanat tarihi olarak kabul edilir. Kitabını “Arezzolu Ressam ve Mimar” diye imzalar.

Giorgio Vasari, Floransa Katedrali’nin kubbe freskleri üzerinde çalıştığı sırada yaşamını yitirdi. Arezzo’daki evi bugün ziyarete açık bir müzedir.

Giorgio Vasari’nin bir diğer hizmeti de tarihteki ilk Akademi’nin kurulmasıdır. Accademia del Disegno. Her ne kadar Akademi’nin yöneticileri arasında Cosimo de Medici ve Michelangelo Buonarroti’nin adı geçse de tasarı onundur.

Vasari’ye göre sanatçı bir azizdir. Çünkü görevini “yerin tozundan insana biçim vererek” heykeli başlatan ilk sanatçı Tanrı’dan devralmıştır. Tanrısal bir yaratma gücüne sahiptir. Bu güç disegno’dur: Disegno, “resim ve heykelin temelidir”. Bütün “yaratma eylemlerine de can veren” ve “daha dünyanın yaradılışından önce evrene enginliğini ve gökyüzüne parıltısını kazandıran” odur.

“Sanatların kökeni doğadır, ilk imge ya da model de dünyanın güzel dokusudur; bizi eğiten usta ise, içimize doğan o ilâhî ışıktır. Bu ışıktır ki, bizi sadece hayvan yaradılışından üstün kılmakla kalmayıp, Tanrı’nın kendisi gibi yapmıştır”. Ressam veya heykeltraş, tanrısal kusursuzlukta yaratılan evreni, doğayı, insanı ancak taklit edebildiği ölçüde ilâhî estetiğin temsilcisi olur ve neredeyse Tanrı katına ulaşır. Tanrı’ya içkin olan dünya ve kâinat düzenini, ayrıca hakikati, sıradan insanların kavrayacakları gibi yeniden kurar. “Sanatımızın her şeyden önce doğanın taklidinde yattığını biliyorum, ancak o düzeylere yardımsız ulaşılamayacağından, doğanın taklidini en başarılı sanatçıların taklidi izler”

Giorgio Vasari, 27 Haziran 1574 tarihinde Floransa, İtalya’da 63 yaşında ölmüştür.

Giorgio Vasari’nin Bazı Eserleri

San Giorgio Sarayı freskleri, 1546, Roma; Vecchio Sarayı freskleri, 1555’ten başlayarak, Floransa;

Regia Salonu freskleri, 1571-1575, Vatikan/

Roma. Vecchio Sarayı, 1555’ten başlayarak,

Floransa; Uffizi Galerisi, 1560-1574, Floransa; San Stefano Kilisesi, Manastırı ve Sarayı, 1562’den başlayarak,

Pisa; Michelangelo’nun Mezarı, San Croce Kilisesi, Floransa.

Giorgio Vasari’nin Kitapları

1550 – Le Vite (Le Vite de ‘piu eccellenti pittori, scultori, e architettori)

Vasari günümüze değin en çok yararlanılan sanat tarihi kaynaklarından biri olan Vite’de İtalya’da Orta Çağ’dan beri kullanılan resim, heykel ve mimarlık tekniklerine, bunların tarihsel gelişimlerine geniş yer vermiştir. Bu alanlardaki yenilikçi ve öncü kişileri kronolojik bir sıralamayla anlatmıştır. Giotto’yu, karanlık çağ diye tanımlanan Orta Çağ’ın gerilemiş sanatını aydınlatan kişi olarak tanıtmış, kendi döneminden yaşayan tek sanatçı olarak da Micheiangelo’ yu ele almıştır. Ona özel bir önem vermiş, resim, heykel ve mimarlığın ustası olarak tanımlamış, Raffaello ve Leonardo’yla birlikte üçünün bir doruk oluşturduklarını belirtmiştir. Özellikle Toscanalı sanatçıların 13.yy sonlarında, Antik sanatın görkemini yeniden canlandırdıklarını ileri sürmüştür. Kitabın ikinci basımında çağdaş sanatçıların yaşamöyküleri yanında Floransalı olmayan sanatçılara da yer vermiş, o sırada ölmüş bulunan Michelangelo’nun biyografisine de önemli eklemeler yapmıştır. Ancak bugün, Vasari’nin bu kitapta verdiği bilgilerin birçoğunun pek sağlıklı olmadığı kabul edilmektedir.