El- Battânî Kimdir? Buluşları Nelerdir?
El- Battânî Kimdir? Buluşları Nelerdir?
Astronom
Doğum tarihi: M.S 858, Harran
Ölüm tarihi ve yeri: M.S 929, Samarra, Irak
El-Battani Kimdir?Erken Yaşamı ve Kariyeri, Bilim Dünyasına Katkıları
El- Battânî Kimdir? Buluşları Nelerdir?
El-Battanī, tam adı Abū ʿabd Allah Muhammed İbn Jābir İbn Sinān El-ḥarrānī ṣābiʾ, Latin Albatenius, Albategnus veya Albategni Olarak, El-battānī ( yakın ya da Harran Urfa’da doğdu.Suriye yakın 929 öldü, Sāmarrāʾ, Irak), yılın uzunluğu, mevsim ve ekinokslar yıllık devinim için, ve ekliptik eğimi için varolan değerler rafine eden Arap astronom ve matematikçi . Güneş’in apojesinin veya Dünya’dan en uzak noktanın konumunun değişken olduğunu ve Güneş’in halka şeklindeki (merkezi fakat eksik) tutulmalarının mümkün olduğunu gösterdi.
Geometrik yöntemleri Trigonometri ile değiştirerek Ptolemy’nin astronomik hesaplamalarını geliştirdi.877’den beri Suriye’deki ar-Rakka’da yıllarca şaşırtıcı derecede doğru gözlemler yaptı.
Al-Battani, Orta Çağ’da Avrupa’daki Arap gökbilimcilerin en ünlüsüydü. Astronomik tabloların bir özeti olan ana yazılı çalışması, yaklaşık 1116’da Latince’ye ve 13. yüzyılda ispanyolca’ya çevrildi. 1537’de De motu stellarum (“Yıldız hareketi üzerine”) adı altında basılı bir baskı örneği yayınlandı.
El- Battânî Neleri Buldu ?
Bilim Dünyasına Katkıları
489 yıldız tanımlayıp sınıflandırdı.
Bir yılın 365 gün, 5 saat, 46 dakika, 24 saniye oluşu ve mevsimlerin uzunluğunu kapsayan mevcut bilgileri gözlem ve çalışmalarıyla destekledi.
Ekinoksların devinimi için 54.5’’ ve ekliptiğin eğimi için 23° 35’ değerlerini elde etti.
El-Battani, çalışmalarında, kendisi dışındaki çoğu bilim insanının yaptığı gibi geometrik yöntemler kullanmak yerine, bilim dünyası için oldukça önemli bir adım atarak trigonometrik yöntemler kullandı.Battani, Güneş’in Dünya’ya en uzak mesafesinin değiştiğini ve neticesinde yarı güneş tutulmalarının da tam güneş tutulmaları kadar mümkün olduğunu gösterdi.
El-Battani bilimin gelişiminde pek çok nedenden ötürü önemli bir yerdedir, ancak bunların en önemlilerinden biri, şüphesiz ki çalışmalarının Tycho, Brahe, Kepler, Galileo ve Copernicus gibi bilim insanları üzerindeki büyük etkisidir.
Ölümü
Tarihçilerin birçoğu Battani’nin Hicri takvime göre 317 yılında Irak’ın Musul kentinin yakınlarında öldüğü konusunda hemfikirdir.Battani, hayatının tümünü gezegenleri ve yıldızları gözlemlemeye adamasıyla, Arap astronomların en saygınlarından biri ve oldukça ünlü bir bilim insanıdır.
ESERLERİ:
Kitâbü’z-Zîc (Battânî, bu kitabında mevcut teori ve istidlâlleri (hüküm elde etme yolu) yeni gözlemlere dayanmak suretiyle ıslah edip geliştirdiğini belirtmektedir. Elli yedi “bahis”ten meydana gelen bu eserin ilk bahislerinde pratik tanımlar verilmiş ve problemler ortaya konulmuştur. Astronomi ve küresel trigonometrinin gelişmesinde çok büyük rol oynayan bu kitabın önemi yazılışından üç yüzyıl sonra Batı’da da anlaşılmış ve eser XII. yüzyılda Robertus Retinensis ve Plato Tibastinus tarafından Latince’ye ve sonra çeşitli dillere çevrilmiştir.), Kitâb ü Mârifeti’l-Metâlii’l-Bürûc fî mâ Beyne Erbaati’l-Felek (Astronomiye dâir bu eserde, 12 burcun gök küresinin dörtte birindeki doğuş noktalarından, Ay ve yıldızların doğuş yerlerinden ve Ay’ın tutulmasından bahsedilmiştir.), Risâletü’n fi Tahkik-i Akdari’l-İttisalat (Yıdızların yan yana gelme ölçülerinin araştırılmasıyla alâkalı olan bu eserde yıldızların ışıklarını göndermeleri, enlemlerden ve küre trigonometrisinden faydalanılarak izâh edilmektedir.), Risâletü’n fi Ameliyyati’t-Tercimi’d-Dakika, Kitab u Ta’dili’l-Kevakib, İlmü’n-Nücûm, Kitabü’n fi İlmi’l-Felek, Kitabün an Daireti’l-Bürüc ve’l-Kubbeti’ş- Şemsiye, Muhtasarun Ii Kütübi Batlemyüsi’l-Felekiyye, Risâletü’n fi Mikdari’l İttisalati’l-Felekiyye.
Reklamı Kapat