Dünyanın gündeminde olan Pfizer BioNTech ürettiği aşısı nasıl kullanılır.

Bir parça koronavirüs

Sars-CoV-2 virüsü, insan hücrelerine girmek için kullandığı proteinlerle doludur. Bu sözde başak proteinler, potansiyel aşılar ve tedaviler için cazip bir hedef oluşturur.

Moderna aşısı gibi, Pfizer-BioNTech aşısı da virüsün başak proteinini oluşturmak için genetik talimatına dayanıyor.

Yağlı bir kabuk içindeki mRNA

Aşı, hücrelerimizin protein yapmak için okuduğu genetik materyal olan haberci RNA’yı kullanır. Kısaca mRNA olarak adlandırılan molekül kırılgandır ve doğrudan vücuda enjekte edilirse doğal enzimlerimiz tarafından parçalara ayrılır. Pfizer ve BioNTech , aşılarını korumak için mRNA’yı lipit nanopartiküllerinden oluşan yağlı baloncuklara sarıyor.

Kırılganlıkları nedeniyle, mRNA molekülleri oda sıcaklığında hızla parçalanır. Pfizer, aşıların canlı kalması için -70 Santigratta taşınmasını sağlamak için kuru buz, termal sensörler ve GPS izleyiciler içeren özel kaplar inşa ediyor.

Bir hücreye girme

Enjeksiyondan sonra aşı parçacıkları hücrelere çarparak bunlara kaynaşarak mRNA’yı serbest bırakır. Hücrenin molekülleri dizisini okur ve başak proteinler oluşturur. Aşının mRNA’sı sonunda hücre tarafından yok edilir ve kalıcı iz bırakmaz.

Başak proteinlerinden bazıları, hücre yüzeyine göç eden ve uçlarını dışarı çıkaran sivri uçlar oluşturur. Aşılanan hücreler ayrıca bazı proteinleri yüzeylerinde sundukları parçalara ayırır. Bu çıkıntılı sivri uçlar ve dikenli protein parçaları daha sonra bağışıklık sistemi tarafından tanınabilir.

Davetsiz misafirin tespit edilmesi

Aşılanmış bir hücre öldüğünde, enkaz birçok başak protein ve protein parçasını içerecek ve bunlar daha sonra antijen sunan hücre adı verilen bir tür bağışıklık hücresi tarafından alınabilir.

Hücre, yüzeyinde başak proteinin parçalarını sunar. Yardımcı T hücreleri olarak adlandırılan diğer hücreler bu parçaları tespit ettiğinde, yardımcı T hücreleri alarmı yükseltebilir ve enfeksiyonla savaşmak için diğer bağışıklık hücrelerinin sıralanmasına yardımcı olabilir.

Antikor yapmak

B hücreleri olarak adlandırılan diğer bağışıklık hücreleri, aşılanmış hücrelerin yüzeyindeki koronavirüs sivri uçlarına ve protein parçalarına çarpabilir. Birkaç B hücresi, başak proteinlerine kilitlenebilir. Bu B hücreleri daha sonra yardımcı T hücreleri tarafından aktive edilirse, çoğalmaya ve başak proteinini hedefleyen antikorları dökmeye başlarlar.

Virüsü durdurmak

Antikorlar, koronavirüs sivri uçlarına tutunabilir, virüsü yok etmek için işaretleyebilir ve sivri uçların diğer hücrelere yapışmasını engelleyerek enfeksiyonu önleyebilir.

Enfekte hücreleri öldürmek

Antijen sunan hücreler, yüzeylerinde sivri protein parçalarını sergileyen herhangi bir koronavirüs ile enfekte olmuş hücreleri bulmak ve yok etmek için katil T hücresi adı verilen başka bir bağışıklık hücresi türünü de etkinleştirebilir.

Virüsü hatırlamak

Pfizer-BioNTech aşısı, bağışıklık sistemini koronavirüsle savaşacak kadar iyi hazırlamak için 21 gün arayla iki enjeksiyon gerektirir. Ancak aşı çok yeni olduğu için, araştırmacılar korumasının ne kadar süreceğini bilmiyorlar.

Bir ön çalışma, aşının, plasebo alan kişilere kıyasla, ilk dozdan yaklaşık 10 gün sonra güçlü bir koruma sağladığını buldu.

Aşılamadan sonraki aylarda antikorların ve öldürücü T hücrelerinin sayısının düşmesi mümkündür. Ancak bağışıklık sistemi, koronavirüs hakkındaki bilgileri yıllarca hatta on yıllarca saklayabilecek hafıza B hücreleri ve hafıza T hücreleri olarak adlandırılan özel hücreler de içerir.

Hazırlık ve enjeksiyon

Aşının her flakonu 5 doz 0.3 mililitre içerir. Aşı, enjeksiyondan önce çözülmeli ve salinle seyreltilmelidir. Seyreltildikten sonra flakon altı saat içinde kullanılmalıdır.