Ban Otu Nedir?Ne İşe Yarar?

Hyoscyamus, Solanaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir.

Ban otunda yüksek miktarda atropin, hiyosiyamin ve skopolamin gibi alkoloidler bulunur. Bu maddelerin hepsinin yaygın tıbbi kullanımları vardır. Bulantı ve mide ağrısını geçirmesi, cerrahi sırasında anestezik olarak kullanılması, Parkinson hastalığının birçok semptomunu rahatlatması bunlardan sadece bir kısmıdır.

Ban otu Avrupa’nın tamamında, kuzey ve batı Asya, kuzey Afrika, kuzey Amerika ve Avusturalya’da yaygın olarak yetişmektedir.Avrupa ve Türkiye’de özellikle viraniklerde, yol ve tarla kenarlarında yaygın olarak yetişir. Ülkemizde 6 Banotu türü yetişmektedir. Türlerinin hepsi alkoit taşıdığından zehirlidir.

Türkiye’de Yetişen Ban Otu Türleri

H.reticulatus: Çiçekleri kirli-mor renkli olup Orta ve Doğu Anadoluda yetişir.

H.aureus: Çiçekleri renkli ve boğazı mor renklidir. Güney Anadolu’da kayalarda ve tarihi yerlerde yetişir.

H.albus: Çiçekler yeşilimsi-beyaz renklidir. Akdeniz bölgesinde kaya ve duvar diplerinde bulunur.

H.pusillus: Çiçekler sarı renkli olup Anadolu’nun kuru yamaçlarında yetişen bir yıllık bitkidir.

H.muticus: Vatanı Mısır olup yüksek oranda alkoit ihtiva ettiğinden alkoit eldesinde kullanılır.

Ban Otunun Faydaları ve Zararları Nelerdir?

En önemli faydası kuvvetli bir sinir yatıştırıcısı olarak kullanılmasıdır. Sakinleştirme etkisi oldukça yüksektir. Ağrı kesici olarakta kullanılır. Zehirli alkoitler taşıdığı için dahilen kullanımda hekim kontrolü gerekebilir. Ağrı kesici olarak ağrıyan yere sürme şeklinde kullanılır.

Nefes darlığına karşı;kurutulmuş yaprak tütününe karıştırılarak sigara gibi içilir. Toksik etkisi vardır. Doğu Anadolu Bölgesi’nde, bu bitkinin tohum veya köklerinin yenmesi sonucu özellikle çoçuklarda ve yeni doğan bebeklerde zehirlenmeler görülür. Zehirlenme; baş dönmesi ve göz bebeklerinin büyümesi şeklinde kendini gösterir. Bu bitkinin çok fazla yararı varsa da bir o kadar zararıda vardır, dikkat edilmelidir.