Anlatım Özellikleri Konu Anlatımı

Anlatım Teknikleri Ve Özellikleri Nelerdir? Kısaca Konu Anlatımı

Anlatım biçimleri, insanların duyduklarını, şahit olduğu şeyleri, gördüklerini, başkalarına anlatma gereği ve tasarladığı şeyleri düzgün bir şekilde anlatmaya fayda sağlayan bir konu olarak bilinir. İnsanların anlatmak istediği şeyler amaca göre farklılık gösterir. Bu amaca göre de anlatım biçimi değişir. Anlatım biçimleri kendi içerisinde dörde ayrılır. Pek çok özelliği bulunan anlatım biçimleri, ele alınmış olan konun işlemesindeki amaca göre farklı olabildiği gibi konu özelliğine göre de değişir. Başka bir ifade ile de anlatıcı olanın seçmiş olduğu konunun amacı ve onun kullandığı anlatım şeklini ifade eder.

Anlatım biçimi, bir şey anlatırken ya da bir şey ifade ederken hemen hemen herkesin kullandığı bir anlatım şekli olarak tanımlanabilir.

Anlatım Teknikleri Nelerdir?

Anlatım biçimleri şu şekilde açıklanabilir:

1. Tartışmacı Anlatım: Bu anlatım şekli herhangi bir düşüncede olan savunma, okuyucu ya da dinleyici olan kişiyi bu savunduğu düşünceye karşı inandırma amaçlı kullanılan bir anlatım şeklidir. Açıklayıcı anlatımın biçimce değişiklik yapılan şekli olarak da tanımlanabilir. Ayıran nokta ise yön, dinleyici ya da okuyucunun yerleşen kanı ve düşüncelerini değişmeye yönelmesi, savunulan düşüncenin ise doğruluğunu göstermeye çalışması olarak bilinir.

Açıklayıcı Anlatım: Konu ne olursa olsun uygulanabilen bir anlatım şekli olan açıklayıcı anlatım, bilgi vermek ve düşünceyi aydınlatmak amaçlı kullanılır. En çok kullanılan anlatım şekli olarak bilinir. Olay anlatılır ve durum nedeniyle kavram aydınlatılır.

Öyküleyici Anlatım: Bu anlatımda düşünceler olay aracılı ile anlatıldığı bilinir. Amaç ise herhangi bir olayı nasıl olduğuyla, gelişmesi ile ve olan şeyleri okuyucu gözünde canlandırması olarak bilinir. Açıklayıcı ve sanatsal öyküleme olarak ikiye ayrılır.

Açıklayıcı Öyküleme: Bu anlatımın amacı gerçek olayları anlatıp okuyucu olan kişiye bilgi vermek olarak bilinir. Açıklayıcı öykülemede sanatı ön planda tutmaz.

Sanatsal Öyküleme: Sanatın ön planda olduğu bir tür olarak bilinir.

Betimleyici Anlatım: Varlıkları sözcük yardımı ile görünür kılmak olarak tanımlanabilir. Varlıkların duyu organı ile algılanması sağlanır. Bu belirtilen niteliklerin iç dünyada uyarmış olduğu izlenimler de yansıtabilir.

Anlatım Teknikleri Özellikleri Nelerdir?

1. Kişileri, tasarlanmış olan olay içinde yaşatmak ve bu sebep ile duygu ve izlenim oluşturmak,

2. Kavramları tanımlamayı sağlamak,

3. Karakter ya da durumları incelemek,

4. Bir olayı karşıdaki kişiye aktarmak,

5. Varlıkların belirgin olan özellikleriyle tanıtmak,

6. Yerleşmiş olan düşünce, davranış, kanıları, duygu değiştirmek,

7. Herhangi bir düşünceyi aydınlatmak olarak sıralanabilir.

Anlatım Özellikleri

Özgünlük

Anlatımda başkasına benzememe, kendine has olmaktır. Yazıda taklitçilikten kaçın­ma; farklı, yeni, alışılmışın dışında olmaktır.

Açıklık / Duruluk

Anlatımdan okuyucunun çıkardığı an­lam ile yazarın vermek istediği mesajın aynı ol­masıdır. Anlatılmak istenenin kolayca anlaşılma­sı demektir. Anlatımda anlaşılması zor ifadelerden kaçınıl­masıdır. Söylenecek sözü sembollere sığınma­dan anlatma demektir.

Doğallık

Anlatımın yapmacıksız, günlük yaşantıda olduğu gibi, sanat yapmadan, süs ve özentiden uzak yapılmasıdır.

Akıcılık

Yazının kolay okunabilmesi ve rahatsız eden kelimelerin kullanılmamasını ifade eder. Düşünceler kolay anlaşılabilir bir biçimde sıralanabilmelidir. Ses sanatları akıcılığın vazgeçilmeyen unsurlarından biridir.

Yoğunluk

Birçok anlamı bir arada vermektir. Anlam içinde anlam bulunacak şekilde bir anla­tımı tercih etmektir.

Özlülük

Anlatımda az sözle çok anlam ifade edebilmektir. Sözü uzatmadan, kısa tutarak me­sajı en öz şekilde vermektir.

Tutarlılık

Anlatımda birbiriyle çelişen düşünce­ler ileri sürmeme, sık sık düşünce değiştirme­mektir.

8. Sürükleyicilik

Okuyucunun ilgisini canlı tut­mak, okuyucuyu esere bağlamaktır.

9. Kalıcılık

Geçmiş dönemde ortaya konan bir yapıtın gelecekte de ilgi görmesi, geçerliliğini korumasıdır.

10. Ulusallık / Yerellik

Sadece bir ulusun kültürel özelliklerini taşımaktır.

11. Evrensellik

Bir sanat yapıtının dünyadaki tüm insanlara hitap eden bir özellik taşımasıdır.

12. Çağdaşlık

Çağının gerisinde kalmamak, çağı­na uygun özellikler taşımaktır.

13. İçtenlik

Anlatımın yürekten, candan, samimi olmasıdır.