Ahad Haam Kimdir ?

Yazar

Doğum tarihi: 18 Ağustos 1856, Skvyra, Ukrayna

Ölüm tarihi ve yeri: 2 Ocak 1927, Tel Aviv, İsrail 

Ahad Haam Biyografi

Asher Ginzberg (1856-1927), mahlası Ahad Ha-Am (halktan biri) tarafından daha iyi bilinir, modern Yahudiliğin yazarları, politikacıları ve kültürü üzerindeki izlenimi derin olan entelektüel bir liderdi. Kültürel Siyonizm hakkındaki görüşü, İbrani edebiyatının yeniden doğuşuna ve Yahudi felsefe ve etiği tarihine yeniden ilgi duymaya ilham kaynağı oldu.

Ahad Ha-Am, küçük bir Ukrayna kasabasında Hasidik bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. (Hasidizm, 18. yüzyılda başlayan bir Yahudi pietist mezhebidir.) 13 yaşında (Bar Mitzvah yaşı, Yahudi olgunluğu) Hasidizm ile hayal kırıklığına uğradı. Bir süre için, Yahudiliği ve modern düşünceyi bütünleştirmeyi savunan Yahudi Aydınlanmasından etkilendi. Yahudiliğin geleneksel biçimlerini ve önemli gördüğü kültürel geleneğini küçümsediği için bu düşünceyi reddetti. İlk Siyonistlere (“Hovvevi Zion” veya “Siyon Aşıkları” denir) katılırken, siyasi programlarının ötesinde kültürel yeniliklere baktı. Ukrayna’daki Yahudi yaşamının merkezi olan Odessa’da, kendilerini etkiledikleri gibi etkilediği akraba ruhları buldu.

Bir düşünce dünyasından diğerine geçme konusundaki bu erken deneyim, ona “sebeplere” şüpheyle bakmayı öğretti. Yahudi entelektüellerin herhangi bir düzen duygusu olmadan ilerleyip geri çekildiklerini yazdı. Bir anda Yahudi halkını geleneği terk etmeye çağırdılar; bir başkasında onları ulusal kültürü yeniden onaylamaya çağırdılar; hala başka zamanlarda modern eğitim sistemlerine baktılar. Yahudi entelektüellerin geçmişlerine bakmalarını, Yahudiliğin kalbiyle bir devamlılık bulmalarını ve “kitap” değil, entelektüelleri bir kültürden ziyade canlı bir kültürel yaşamın yansıması olarak yazan bir “edebi insan” haline gelmelerini önerdi.

Ahad Ha-Am, bu fikirleri dile getiren yazılarıyla bütün bir Yahudi aydın kuşağına akıl hocası oldu. 1889’da “Lo Zo Ha Derech” (Bu Yol Değil) adlı ilk makalesini yayınladı. O zamandan beri, düşünceli “Sakh Ha-Kol” (Özetleme) tarihine kadar, güncel meseleler üzerine, Yahudi entelektüelini düzelten ve azarlayan yazılar yazdı. Kavşakta Onun deneme koleksiyonuduyarlı yaratıcılığını ortaya koyuyor: bir İngiliz Reform hahamın Hıristiyanlık hakkındaki makalesine cevap olarak Yahudi etiğinin anlamını araştırdı. Yahudi ritüeli, Şabat ve geleneğin anlamı üzerine yazılar, Reform ve Aydınlanmış Yahudi liderlerin eleştirilerine yanıt olarak geldi. Siyonist kongreler, konuşmalar ve kitaplarla diyalog içinde Siyon’u sadece siyasi veya pratik bir gerçeklikten ziyade bir kültür merkezi olarak görüyordu.

1896’da yeni bir İbranice süreli yayın türü olan Hashiloah’ı kurdu. Adı, Isaiah’ın yavaş akan nehir olarak bahsettiği, Ahad Ha-Am’ın Siyonizminin bir sembolüdür. O dergide önde gelen Yahudi aydınları – daha sonra İsrail’in ödüllü şairi Chaim Nahman Bialik; Chaim Weizmann; ve diğerleri—görüşlerini yayınladılar. 1899’da Ahad Ha-Am, B’nai Moshe (Musa’nın Oğulları) adlı gizli bir topluluk kurdu. İsim onun peygamberlik rolüne bakışını yansıtıyordu. Musa, kâhin Harun’dan farklı olarak, insanları cezalandırmak ve azarlamak için bir peygamber gibi duruyordu. Rahipler insanlara hizmet eder ve onlara ihtiyaçları olanı verir. Peygamberler yaratıcı bir muhalefet partisidir. Gizli cemiyet kısa süre sonra dağılsa da, Ahad Ha-Am’ın yaratıcı muhalefet modeli Yahudi liderler arasında etkili oldu.

Ahad Ha-Am sadece Yahudi düşünürler ve yazarlar için manevi bir akıl hocası olarak hareket etmekle kalmadı, aynı zamanda ilgili bir aktivistti. İsrail topraklarını (daha sonra Filistin) 1891, 1896, 1899 ve 1911’de dört kez ziyaret etti ve nihayet 1921’de 2 Ocak 1927’deki ölümüne kadar oraya yerleşti. Bu ziyaretlerin her biri eleştirel bir makaleye vesile oldu. Ülkede bir Yahudi kültürünün yeniden canlanması olasılığına daha fazla ikna oldu, ancak başkalarının ihmal ettiği sorunları açıkça gördü. Müslüman nüfus tarafından ortaya atılan etik sorunu kabul etti, ancak çok azı onu dinledi. 1897’deki ilk kongrede kendisini “düğün yaslısı” olarak saymasına rağmen Siyonist kongrelerde de aktifti. 1903’teki ünlü Altıncı (veya Uganda) Kongresi’nde Theodor Herzl’in ülkeciliğine karşı hareket eden etkili bir güçtü. Yahudilerin vatan sahibi olabilecekleri tek ülke olarak İsrail’i savunmak. 1903’ten 1921’e kadar Londra’da yaşadı. Asimile olmuş İngiliz Yahudileri arasındaki kuduz anti-Siyonist hiziplere karşı aktif olarak çalışıyordu. Chaim Weizmann ile yakın bağları vardı ve gerçek önemi konusunda temkinli olmasına rağmen Kasım 1917’de Balfour Deklarasyonu’na yol açan müzakerelere katıldı.

Ahad Ha-Am öldüğünde dünyadaki Yahudiler tarafından onurlandırıldı. Manevi ve kültürel kaygılara öncelik verilebilmesi için Siyonizm’in pratik unsurlarını yumuşatan bir güçtü. Yahudi edebiyatını yeniden canlandırması ve Yahudi etiği üzerine yaptığı bir çalışma, onu Yahudi düşüncesinde bir lider yaptı ve Siyonizm için yaptığı çalışmalar onun tanınmasını sağladı.