Aleksandr Rodçenko Kimdir ?

Doğum tarihi: 5 Aralık 1891, St. Petersburg, Rusya

Ölüm tarihi ve yeri: 3 Aralık 1956, Moskova, Rusya

Aleksandr Rodçenko Biyografi

Alexander Mikhailovich Rodchenko (1891-1956), Rus Konstrüktivizminin ilk öncülerinden biri olarak sanatın sosyal değişim için bir aracı olarak hizmet etmesi gerektiğine inanan bir Rus soyut ressam, heykeltıraş, fotoğrafçı ve endüstriyel tasarımcıydı.

Alexander Mihayloviç Rodchenko, 23 Kasım 1891’de St. Petersburg’da (Leningrad) doğdu. Rodchenko mütevazı bir kökene sahipti. Babası Mikhail tiyatro ustası, annesi Olga Yevdokimovna ise çamaşırcıydı. Rodchenko’nun erken çocukluğu hakkında çok az şey biliniyor. Örgün eğitimini tamamlamadan 1905 yılında okulu bıraktığına inanılıyor.

1910’da Rodchenko, Odessa şehrinde Kazan Sanat Okulu’na kaydoldu. Bu döneme ait ilk eserleri figüratiftir ve Avrupa trendlerinden, özellikle de Aubrey Beardsley’in sanatında bulunan düz dekoratif kaliteden belirgin bir etki gösterir. Rodchenko’nun en eski konusu, babasının çalıştığı tiyatro ve sirk dünyasından türetilmiştir. Kısa bir süre içinde Rodchenko soyut resme doğru ilerlemeye başladı. 1914’te Kazan Sanat Okulu’ndan ayrıldığında, soyut tasarımı denemeye başlamıştı bile.

Rodchenko’nun ilk tamamen soyut çalışmaları, Moskova’ya taşındıktan ve Stroganov Okulu’na kaydolduktan sonra 1915’ten kalmadır. Bir pusula ve cetvelle çizilen soyut tasarımlarla başladı. Ayrıca tuval üzerine kağıt parçalarını düzenleyerek kolaj çalışması yaptı.

Ertesi yıl Rodchenko için önemliydi. 1916’da, daha sonra Rus Konstrüktivizminde önemli bir rol oynayacak olan Vladimir Tatlin ile tanıştı. Tatlin sayesinde Rodchenko, Kasimir Malevich, Liubov Popova ve şair Vladimir Mayakovsky de dahil olmak üzere Rus avangardının önde gelen isimleriyle tanıştı. Daha sonra evleneceği Varvara Stepanova ile de tanıştı. Mart 1916’da Rodchenko, Tatlin’in “Dükkân” başlıklı Fütürist sergisinde bazı resimlerini sergiledi. Çabalasa da bağımsız olan Rodchenko, solcu siyasi fikirleri benimsemeye başladı.

Rusya’daki devrimci dönem boyunca (1917-1921) Rodchenko, hem Kübistik hem de Fütürist eğilimleri denedi. Arkadaşı Tatlin ve Suprematist Malevich’in çalışmalarından da büyük ölçüde etkilendi. Tatlin’den Rodchenko yüzey dokularına ilgi duydu, Maleviç’ten ise düz geometrik şekillerle çalışmayı öğrendi. Bununla birlikte, Rodchenko’nun soyutlamaya yönelik kendi tutumu, birçok sanatçı arkadaşınınkinden farklıydı. Fizik, matematik ve geometriye olan ilgisi, soyutlamanın gerçekliği ortaya çıkarmanın hem bilimsel hem de yaratıcı bir aracı haline geldiği oldukça bilimsel bir yaklaşıma yol açtı. Bu nedenle Rodchenko, Kandinsky’nin ruhsal yönlerinden ve Malevich’in çalışmasına içkin metafizik kaygılardan kaçınma eğilimindeydi. Onların sanat kanıtlarını gerçeklikten kaçınmanın kanıtı olarak değerlendirdi. Rodchenko için, sanat, toplumsal değişim ve reform işlevine hizmet etmek zorundaydı. Bilimsel yaklaşımının, gerçekliğin sunduğu sorunlarla başa çıkmak için en uygun olduğunu hissetti.

Devrimden sonra Rodchenko, Rus toplumu ve kültürünün reformunda aktif ve coşkulu bir rol oynadı. 1918’de Halk Eğitim Komiserliği’nin Güzel Sanatlar Dairesi olan İZO’da çalıştı. 1918 ve 1926 arasında Rodchenko, Moskova’daki Proletkult Okulu’nda ve 1920’ler boyunca vkhutemas’ta (teknik atölyeler) ders verdi. Rodchenko ayrıca çeşitli enstitülerde üyelikleri de vardı – örneğin, INKHUK (Sanatsal Kültür Enstitüsü).

1918 ve 1921 arasında Rodchenko’nun iki boyutlu bir yüzey üzerinde düz geometrik şekillerin düzenlenmesine olan daha önceki ilgisi, üç boyutlu heykel oluşturmak için tuvalin sınırlarından kurtulduğu “mekansal yapılara” dönüştü. Bu yapılar ahşap, kalay ve karton gibi çeşitli malzemelerden yapılmıştır. Rodchenko, çizimlerinde ve resimlerinde olduğu gibi, doğadan düz, düzlemsel, geometrik şekiller soyutladı ve onları fabrika işçisine benzer bir süreçte bir araya getirdi ve genellikle tek bir temaya dayalı bir dizi oluşturdu. Her zaman bir deneyci olan Rodchenko’nun yapıları daha ayrıntılı ve sofistike hale geldi. Onun Asılı Yapısı(1920), Rusya’da hareketli parçalar içeren ilk yapılmış heykellerden biriydi. Bu çalışmada Rodchenko, havanın doğal dolaşımıyla hareket ettirilmek üzere serbestçe asılı duran bir dizi kesişen ve eşmerkezli ahşap çemberler düzenlemiştir. Rodchenko, Rusya’daki Konstrüktivist hareketin ilk öncülerinden biri oldu.

1920’ler Rodchenko için en yoğun ve en verimli yıllardı. Yoğun öğretmenlik görevlerinin yanı sıra, Rodchenko çok çeşitli sanatsal uğraşlara girişti. Tipografide tasarımların yanı sıra tiyatro için kostümler ve sahne dekorları tasarladı. 1925’te Paris’teki dekoratif sanatlar sergisinde Sovyet Pavyonu için işçi kulübünü tasarladı.

Bununla birlikte, Rodchenko 1920’lerde enerjisinin çoğunu, en özgün olduğu alan olan fotoğrafa adadı. Perspektif ve fotomontaj tekniklerini benzersiz kullanımıyla tanınan fotoğrafları, Lef ve Novyi Lef gibi Sovyet dergilerinin kapaklarında yer aldı.1920’lerin sonlarında. Ayrıca Mayakovski’nin şiirinin çeşitli basımları için birkaç fotomontaj tasarladı. Bir tasarımcı ve fotoğrafçı olarak Rodchenko’nun becerileri sonunda onu Sovyet hükümeti için çok sayıda propaganda afişi tasarlamaya yöneltti. 1920’lerde Rodchenko’nun yeteneklerinin bu tür pratik uygulamaları, Rusya’nın yaşamakta olduğu değişikliklerin göstergesiydi. Devrimci hükümet, sanatçıları “pratik olmayan” soyutlama modunda çalışmaktan caydırmaya başladı. Bunun yerine, sanatçılardan devlete ve onun hasta ekonomisine daha pratik yollarla hizmet etmeleri istendi. Bu dönemde diğer birçok Rus sanatçının yaptığı gibi, anavatanını terk etmek yerine, Rodchenko kalmayı seçti. Sanatın sosyal reformun hizmetinde yaratıldığına olan kesin inancı, hızla değişen Rusya’ya mükemmel şekilde uyuyordu.

1930’larda, Rus zevki daha da muhafazakar hale geldikçe, Rodchenko’nun soyut resim ve fotoğrafçılığı giderek daha fazla rağbet görüyordu. Rodchenko’nun popülaritesi azalmaya başladı. Rodchenko ilk kez gençliğinin figüratif resmine ve konularına geri döndü.

İkinci Dünya Savaşı sırasında, Rodchenko Ochera’ya tahliye edildi, burada makaleler yazdı ve birkaç yerel gazete için fotoğrafçı olarak hizmet ederken, resimleri giderek daha soyut ve duygu yüklü hale geldi. Hayatının son yıllarını eşiyle birlikte çeşitli edebi projeler üzerinde çalışarak geçirdi. Alexander Mihayloviç Rodchenko, 3 Aralık 1956’da Moskova’da öldü.